2004-12-03

"Χωρίς κέρδος κέρατα" ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ (από ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ)

Του Μάκη Μπαλαούρα

Είναι γνωστό το πρόβλημα των συνεργασιών της Ανανεωτικής Αριστεράς με το ΠΑΣΟΚ σε διάφορα πολιτικά επίπεδα (τοπική αυτοδιοίκηση, συνδικάτα) που ταλανίζει τον χώρο της από την εποχή του ΚΚΕ Εσωτερικού. Ανεξάρτητα από τη διάσταση των απόψεων που έπαιρναν συγκρουσιακή μορφή κατά περιόδους, κυρίως στις δημοτικές εκλογές και οι δύο απόψεις –υπέρ των συνεργασιών ή υπέρ των αυτόνομων δημοτικών και συνδικαλιστικών κινήσεων– κατέληγαν στο συμπέρασμα, έστω και εκ των υστέρων, ότι η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ ήταν η χρησιμοποίηση και η εκμετάλλευση της Αριστεράς. Ούτε καν το κλειστό ΚΚΕ απέφυγε τον διασυρμό του από το ΠΑΣΟΚ, αν θυμηθούμε, τουλάχιστον, το περίφημο μορατόριουμ μεταξύ ΠΑΣΚΕ και ΕΣΑΚ. Η άποψη αυτών που υποστηρίζουν με ένταση τις συνεργασίες είναι ότι “με το μικρό μέγεθός μας μόνοι μας θα μένουμε έξω από το πολιτικό γίγνεσθαι, ενώ παίρνοντας ορισμένα πόστα θα δίνουμε το δικό μας πολιτικό στίγμα, συμβάλλοντας στις αποφάσεις, περιορίζοντας τον αυταρχισμό, τον λαϊκισμό και τον συντηρητισμό του ΠΑΣΟΚ”.

Αυτή η άποψη δεν είναι απλώς σεβαστή, διαθέτει ταυτόχρονα και θεωρητικά όπλα. Όμως στην πράξη λόγω της πρακτικής του ΠΑΣΟΚ, δεν μπορούν να σταθούν ούτε καν ψήγματα αυτής της θεωρητικής αντίληψης. Επιπρόσθετα, οι δυνάμεις της ανανεωτικής Αριστεράς δεν στηρίζονται στα πολιτικά τους κύτταρα, δηλαδή στις οργανώσεις, γιατί αυτές είναι εν πολλοίς αφυδατωμένες από πολιτική δράση, καταλήγοντας έτσι να λειτουργούν περισσότερο σαν εκλογικοί μηχανισμοί μη δυνάμενες να εκπέμψουν διακριτό πολιτικό στίγμα και να κάνουν μαζικές παρεμβάσεις. Έτσι αναγκάζονται να εκχωρούν τη διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων σε ορισμένα στελέχη τους που καταλήγουν, λόγω της αδυναμίας των οργανώσεων, να ενεργούν ως παράγοντες. Σε ποιο βαθμό παραγοντισμού φτάνει ο καθένας εξαρτάται από την ιδεολογική του κατάρτιση και την πολιτική του συνέπεια.

Το πρόβλημα είναι σοβαρό είτε για ΟΤΑ πρόκειται είτε για συνδικάτα. Αποκτά όμως εξαιρετική σημασία όταν τελικά συγκρούονται σημαντικές πολιτικές δράσεις των τοπικών δυνάμεων με τις κεντρικές πολιτικές πρωτοβουλίες του κόμματος.

Για παράδειγμα, ο Συνασπισμός έκανε κεντρικό θέμα τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων – ομήρων του καθεστωτικού ΠΑΣΟΚ. Ο Αλαβάνος ως ευρωβουλευτής, ο Λαφαζάνης και ο Κουβέλης ως βουλευτές και ο Παπαδημούλης στα νέα του καθήκοντα με πρωτοβουλίες και μαχητικές παρεμβάσεις τους έκαναν το θέμα των συμβασιούχων κεντρικό ζήτημα στο προεκλογικό και μετεκλογικό πολιτικό σκηνικό, γεγονός που ανάγκασε τη Ν.Δ. να δεσμευτεί για τη μονιμοποίηση των χιλιάδων ομήρων. Βέβαια η Ν.Δ. ως κυβέρνηση προχώρησε πλημμελώς στη μονιμοποίηση των συμβασιούχων, γεγονός που υποχρέωσε τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και τον ευρωβουλευτή του ΣΥΝ στο να εξακολουθούν να παρεμβαίνουν δυναμικά.

Στα πολλαπλά ερωτήματα που του έθεταν, ο υπουργός κ. Παυλόπουλος βρέθηκε σε άμυνα μέχρι που δήλωσε ότι “κανείς που εμπίπτει στο Π.Δ. 164/2004 δεν πρόκειται να απολυθεί όταν θα λήξει η σύμβασή του μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες της μονιμοποίησής του”. Βέβαια, ορισμένοι φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα έγραψαν στα παλιά τους παπούτσια τον υπουργό και τις διαδικασίες απολύοντας συμβασιούχους. Στους δήμους όμως δεν υπήρξαν απολύσεις. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η ΚΕΔΚΕ διεκδίκησε τα απαιτούμενα κονδύλια για τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων από την κυβέρνηση πιέζοντάς την πολιτικά, αποκλείοντας βέβαια τη χρησιμοποίηση εκ νέου των συμβασιούχων ως ομήρων στις δίκαιες απαιτήσεις της.

Εκτός των δήμων Ζωγράφου και Καλλιθέας (σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΓΣΕΕ).

Στον δήμο Ζωγράφου δήμαρχος είναι χουντικό κατάλοιπο που γνωρίζει από το παρελθόν του να διοικεί με αυταρχισμό, αλαζονεία και απανθρωπιά.

Ο δήμος Καλλιθέας όμως που συγκυβερνάται από το ΠΑΣΟΚ και από τον Συνασπισμό, αφενός προχώρησε σε επιλεκτικές απολύσεις και αφετέρου σε επιλεκτικές… προλήψεις. Δύο ενδεχόμενα συμβαίνουν. Το πρώτο είναι να ενήργησε ο δήμαρχος με αυταρχισμό, όπως έχει μάθει και όπως του έχουν επιτρέψει, γράφοντας τη συνεργαζόμενη δύναμη, ή να συνδιαλέχτηκε με μέρος των δημοτικών συμβούλων του ΣΥΝ.

Η αποκλεισμένη από τις πολιτικές αποφάσεις των δημοτικών πραγμάτων οργάνωση του ΣΥΝ φαίνεται ότι κινείται σε σωστή κατεύθυνση, αν και εκ των υστέρων, μη έχοντας γνώση εκ των προτέρων. Σε κάθε περίπτωση όμως ο Συνασπισμός, αντίθετα απ’ ό,τι του άξιζε από τις μέχρι τώρα παρεμβάσεις του, χρεώνεται πολιτικά την παράνομη μεταχείριση του δήμου προς τους συμβασιούχους. Έτσι εκείνο που μένει στον πολίτη είναι η αλληλοσυγκρουόμενη και αλληλοαναιρούμενη στάση του κόμματος στο θέμα αυτό. Στο επικείμενο συνέδριο αξίζει να συζητηθούν και τέτοιες πολιτικές και όχι μόνο τα περί σοσιαλισμού και τα περί προέδρων ζητήματα. Είναι τελικά και θέμα πολιτικής αξιοπρέπειας το να επιτρέπουμε σε κάποιους να συμπεριφέρονται όπως ο Α. Παπανδρέου, “ο δήμαρχος και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις”.

” Η ΑΥΓΗ”

2004-10-31

ΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι στην Τουρκία αρκεί να γίνονται σεβαστές οι ευρωπαϊκές αρχές

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Τη συνέντευξη πήρε ο Μάκης Μπαλαούρας

Παρακολουθώντας τον ευρωπαϊκό αριστερό Τύπο, τι λέει για την πορεία της Τουρκίας προς την ένταξή της στην ΕΕ;

>>Οι Ευρωπαίοι αριστεροί (κι εμείς) δεν διεκδικήσαμε όπως θα έπρεπε για όλες τις υπό ένταξη χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και πολύ περισσότερο για την Τουρκία, τον κύριο πολιτικό στόχο, δηλαδή την πλήρη εφαρμογή των μεγάλων ευρωπαϊκών αξιών. Έτσι και για την Τουρκία γίνεται με λάθος τρόπο. Η συζήτηση γίνεται μεταξύ αυτών που είναι υπέρ της ένταξής της είτε επειδή τη θέλουν οι ΗΠΑ, είτε αυτών που τη θέλουν ως αντίβαρο στο μουσουλμανικό τόξο και αυτών που δεν θέλουν να μπει λόγω της πολιτισμικής διαφοράς της με την Ευρώπη. Η αριστερά δεν έχει θέσει στην Ευρώπη το πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο που θα υποχρέωνε την Τουρκία να γίνουν σεβαστές οι μεγάλες ευρωπαϊκές αξίες, όπως τις θεωρούμε εμείς οι αριστεροί, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μειονοτικό όχι μόνο διακηρυκτικά, αλλά επί της ουσίας στην πολιτική ζωή της Τουρκίας. Μέχρι τώρα η συζήτηση εξαντλείται επί των στρατηγικών σεναρίων που δεν είναι το δικό μας πρόβλημα. Το ίδιο έγινε και με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης όπου είχαμε ελάχιστες αντιδράσεις από την Αριστερά για την απαγόρευση των αριστερών κομμάτων, τις φυλακίσεις κ.τ.λ. χωρίς να τηρούν καμία αξία της Ευρώπης.

Πρέπει να αρχίσει τέτοια συζήτηση και σε σχέση με την Τουρκία

>>Γίνεται όμως συζήτηση. Το ζήτημα είναι η πολιτική διεκδίκηση, το πως οραματίζεται κανείς την Ευρώπη, όχι υπερβατικά, αλλά πολιτικά. Στη Γαλλία στις ευρωεκλογές υπήρχε και κόμμα με κεντρικό σύνθημα “Όχι η Τουρκία στην Ευρώπη”. Δεν υπήρχε ένας αριστερός λόγος που να αντιτάσσεται σ’ αυτό το σύνθημα, λέγοντας ναι η Τουρκία στην ΕΕ αλλά για ποιους λόγους και με τι τρόπο. Οι στρατηγικές και τα σενάρια έχουν υπερισχύσει του πολιτικού λόγου. Περιορισμένα βήματα εκδημοκρατισμού

Έρχονται όμως άνθρωποι της δικής μας πλευράς και λένε ότι είναι σημαντικό πράγμα να ανοιχθεί στο μουσουλμανικό χώρο η ΕΕ με την ένταξη της Τουρκίας ενώ ταυτόχρονα, παρά το γεγονός ότι παραδέχονται ότι η Τουρκία είναι μακριά από τις ευρωπαϊκές αξίες, ισχυρίζονται ότι στην πορεία της προς την ΕΕ η Τουρκία θα υιοθετήσει τις ευρωπαϊκές αρχές.

>> Σωστά και γι’ αυτό είμαι και εγώ υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι βλέπουμε ότι την ΕΕ να έχει βάλει “αρκετό νερό στο κρασί”, όπως συνέβη με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου δεν εφαρμόζονται οι ευρωπαϊκές αρχές. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν στην περίπτωση της Τουρκίας αυτή η έκπτωση συνεχιστεί, μ’ έναν μάλιστα αφανή τρόπο, τότε για ποια Ευρώπη μιλάμε;

>>Κατά τ’ άλλα, βεβαίως, θεωρώ ότι η Τουρκία αν δεν βρίσκεται σ’ ένα υποχρεωτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο τότε θα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Άλλωστε, η Τουρκία τον όποιο εξευρωπαϊσμό της τον έχει αποκτήσει ιστορικά μέσα από έναν υποχρεωτικό διάλογο με την Ευρώπη. Δεν μπορώ να φανταστώ μια Τουρκία έξω από την Ευρώπη να εφαρμόζει ευρωπαϊκές αρχές, όπως τα δικαιώματα. Εδώ η Ευρώπη πρέπει να είναι πολύ αυστηρή και η Αριστερά σε φοβερή εγρήγορση. Και από προσωπική εμπειρία γνωρίζω ότι έχουν γίνει αρκετά βήματα στον εκδημοκρατισμό της .

Πράγματι έχουν γίνει βήματα, μπορεί να μην είναι τόσο θεαματικά όσο στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση, δεν είναι όμως για όλους. Δεν είναι για τους Κούρδους, δεν είναι γι’ αυτούς που βρίσκονται στο περιθώριο λόγω πολιτικών ιδεών.

>>Και τα όποια βήματα, γίνανε γιατί η Τουρκία έπρεπε ν’ έχει ανοιχτή πόρτα προς την Ευρώπη. Γι’ αυτό θεωρώ ότι πρέπει να πάρει ημερομηνία, γιατί αν δεν πάρει δεν ξέρω τι μπορεί να συμβεί στο εσωτερικό της .

Ποια στρώματα και κοινωνικές τάξεις είναι πιο ένθερμοι υποστηριχτές της ευρωπαϊκής προοπτικής της;

>>Το σύνολο των διανοουμένων, η συντριπτική πλειοψηφία των νέων, που τη βλέπουν όχι μόνο σαν διέξοδο αλλά σαν πόρτα της ελευθερίας και ένα σημαντικό τμήμα της αστικής τάξης που θεωρεί τον εαυτό της εξευρωπαϊσμένο και δε μπορεί να καταλάβει γιατί δε δέχονται την Τουρκία στην ΕΕ. Αυτή όμως δεν γνωρίζει το τι συμβαίνει στην Ανατολή. Η Αριστερά είναι διχασμένη. Ένα μέρος της θεωρεί την ΕΕ ως κλαμπ των μονοπωλίων, μη βλέποντας τα οφέλη από τον εκδημοκρατισμό της. Και οι Κούρδοι υποστηρίζουν φανατικά την ευρωπαϊκή προοπτική της, καθώς και τα βήματα που έχουν γίνει. Στο μόνο που ελπίζουν ως σωτηρία είναι η προοπτική της. Υποστηρίζουν τις αλλαγές θεωρώντας ότι αυτές έγιναν εξαιτίας αυτής της προοπτικής της Ευρώπης.

Ποια κόμματα είναι αντίθετα;

>>Τα ακροδεξιά, τα φανατικά ισλαμικά και δυστυχώς ορισμένα όπως του Ετζεβίτ που κινούνται σε τελική ανάλυση αντιευρωπαπαϊκά λόγω αντιπολίτευσης στον Ερντογάν.

Ο Ερντογάν φαίνεται ότι κυριαρχεί και στο λαό και στο πολιτικό σύστημα, δεν είμαι σίγουρος όμως πόση κυριαρχία έχει στο “βαθύ κράτος” το στρατό και τη γραφειοκρατία.

>>Με το στρατό παίζει τη “γάτα και το ποντίκι” γνωρίζοντας ότι μπορεί να τον ρίξει με χίλιους τρόπους, αν και λόγω της ευρωπαϊκής προοπτικής της δε θεωρώ πιθανόν ένα πραξικόπημα. Την κυριαρχία όμως εξακολουθεί να την έχει ο στρατός αν και ένα μέρος του είναι φιλοευρωπαϊκό, όπως άλλωστε και η ηγεσία του. Στο σύνολό του όμως είναι διχασμένος, δεν είναι ενιαίο σύνολο, υπάρχουν ισχυροί ανταγωνισμοί και διαφορετικές πολιτικές.

Ο Ερντογάν εκπρόσωπος του κατεστημένου

Πού οφείλεται η κυριαρχία του στρατού μετά τόσα χρόνια από τον Κεμάλ;

>>Ο στρατός διατηρεί όχι μόνο πολιτική αλλά και μια τεράστια οικονομική δύναμη. Ο στρατός είναι ο μεγαλύτερος καπιταλιστής της χώρας, με παραγωγή, επενδύσεις και ένα τεράστιο εργατικό δυναμικό. Ο Ερντογάν δεν μπορεί να τον αγνοήσει, παίζει μ’ αυτόν. Ο Ερντογάν ενισχύεται όσο ενισχύεται η θέση του στην Ευρώπη. Κάνει πολλές στροφές όμως. Μόλις προχθές δήλωσε και μάλιστα έκανε μια ερώτηση στο Ευρωκοινοβούλιο ο Δ. Παπαδημούλης, ότι “τα προβλήματα της ελληνικής μειονότητας αποτελούν ατομικά προβλήματα που θα επιλυθούν εν καιρώ καθ’ όσον δεν ανάγονται στο κοινοτικό κεκτημένο”. Αυτό άμα το γενικεύσουμε αφορά όλες τις μειονότητες, όπως τους Κούρδους, τους Αρμένιους . Ο Ερντογάν μπορεί να έχει κάνει βήματα, αλλά είναι εκπρόσωπος ενός κεμαλο-ισλαμικού κατεστημένου, με ανοιχτό βέβαια ορίζοντα. Τη δήλωσή του μπορεί να δη δει κανείς με δύο τρόπους. Από τη μια εκφράζει την κυρίαρχη αντίληψη ότι δεν υπάρχουν μειονότητες στην Τουρκία, υπάρχει ένας ομοιογενής τούρκικος πληθυσμός με ορισμένες ατομικές εξαιρέσεις. Από την άλλη κάνει κινήσεις ανάλογα με το τι γίνεται στο εσωτερικό της χώρας. Για παράδειγμα, ενώ δήλωνε ότι δεν συζητά για το σχέδιο Ανάν, ένα χρόνο μετά το υποστήριξε. Γι’ αυτά τα πισωγυρίσματα χρειάζεται η εγρήγορση και η συνεχής παρέμβαση της Αριστεράς προκειμένου να μην υποχωρεί η Ευρώπη.

Βλέπουμε, όμως, όπως είπες στην αρχή, ότι η Ευρώπη ακόμα και σε συγκεκριμένα πράγματα όπως οι συμφωνίες του Ελσίνκι και της Κοπεγχάγης έχει υποχωρήσει.

>>Ιστορικά η Τουρκία έχει το δυτικό πρόσωπο που η ίδια η Ευρώπη και η Δύση της δίνουν. Για παράδειγμα η Τουρκία αναδείχτηκε ως μεγάλη στρατιωτική δύναμη και απέκτησε ιδιαίτερο ρόλο από την πολιτική της Δύσης λόγω της “αποσόβησης του σοβιετικού κινδύνου” Αν τώρα η Δύση θέλει να ξαναδώσει ρόλο στην Τουρκία ως χωροφύλακα, τώρα του μουσουλμανικού κόσμου και να γίνουν υποχωρήσεις σ’ άλλα θέματα, αυτό πρέπει να το πολεμήσουμε. Εμείς θέλουμε την ένταξη της Τουρκίας προκειμένου ο τουρκικός λαός και οι μειονότητες να μπορέσουν να αναπνεύσουν. Η Ευρώπη είναι το δίκοπο μαχαίρι γι’ αυτήν.

Ελλάδα-Τουρκία-Ε.Ε

Ας πάμε τώρα στις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας – Ελλάδας. Κατά τη γνώμη μου σωστά οι ελληνικές κυβερνήσεις στηρίζουν την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Πιστεύω όμως ότι η θέση της Ελλάδας πηγάζει μονοδιάστατα από τα προβλήματα μεταξύ των δύο κρατών. Θεωρούν ότι με τη θέση αυτή καλμάρουν την Τουρκία και δημιουργούν όρους καλής γειτονίας. Εκεί είναι το πρόβλημα.

>>Σωστά είναι κατ’ αρχήν υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Από την άλλη μεριά όμως η θέση αυτή είναι στρουθοκαμηλική. Για τους Έλληνες αριστερούς πρέπει να υπάρχει μια διαλεκτική σχέση με την Τουρκία, με τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της μέσα στο κοινοτικό πλαίσιο. Για μας δεν μπορεί να ισχύει η θέση “να μπει η Τουρκία να ξεμπερδέψουμε”. Αν θέλει να έχει κανείς μια αριστερή, αντιιμπεριαλιστική πολιτική πρέπει να το κάνει πρώτα με τους γείτονές του. Η πολιτική του Καραμανλή “λέμε ναι και τελείωσε η υπόθεση” δεν έχει προοπτική, γιατί αν δεν πάρει η Τουρκία ημερομηνία, για λόγους άσχετους με την Ελλάδα, τι θα γίνει με τις σχέσεις μας;

Η πολιτική μας πρέπει να αποκτήσει βάθος. Ακόμα και αν πάρει ημερομηνία νομίζουμε ότι θα κλείσουν όλα τα προβλήματα;

>>Αν και το ΠΑΣΟΚ εφάρμοσε παρόμοια πολιτική, σήμερα έχει δίκιο λέγοντας ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να απεμπολήσει τα κριτήρια που είχαν μπει στο Ελσίνκι για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και για τα ελληνοτουρκικά, όπως η προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης για το Αιγαίο και η παρέμβαση της ΕΕ όταν χρειαστεί. Γι’ αυτό αυτή η κυβερνητική πολιτική είναι μη πολιτική, δεν δημιουργεί προοπτικές. Είναι παρατηρητές των εξελίξεων περιμένοντας τους άλλους να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά.

Το ίδιο έγινε και στο Κυπριακό. Θεωρούσαν, Έλληνες και Ελληνοκύπριοι ότι θα τους ξέφευγαν λόγω της αδιαλλαξίας του Ντεκτάς και δεν έθεσαν ζητήματα όπως η απόσυρση του τουρκικού στρατού ή η λειτουργία του κράτους .

>>Έτσι είναι, γιατί δεν βλέπουν την Τουρκία σε μια διαλεκτική σχέση, ζωντανή πολιτική σχέση με προβλήματα. Τη βλέπουν σαν μια μεταφυσική σχέση, να ξεμπερδέψουμε. Αυτές τις αντιφάσεις πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε. Είπαμε και σωστά ότι με την Τουρκία δεν κάνουμε πόλεμο. Το ότι όμως δεν κάνεις πόλεμο δε σημαίνει ότι δεν τροφοδοτείς αυτή τη σχέση πολιτικά. Γι’ αυτό και δεν θα λυθούν τα προβλήματα αν πάρει ημερομηνία.

Και στο Κυπριακό αφωνία

>>Το ίδιο γίνεται και στο Κυπριακό. Παρά το γεγονός ότι έχουμε λερωμένη τη φωλιά μας, θα μπορούσαμε να θέσουμε ζητήματα. Δεν το κάνουμε γιατί θεωρούμε ότι η Τουρκία είναι ένα μονολιθικό και ακίνητο πράγμα. Γι’ αυτό γίνεται μονίμως απρόβλεπτη. Θεωρούμε ότι υπάρχει το “βαθύ κράτος”, ότι η πολιτική της δεν αλλάζει ή ότι θα τα βρούμε χάριν της Ευρώπης. Με την Κύπρο θέλαμε να ξεφύγουμε με το ναι ή το όχι και να ξεμπερδεύουμε.

Τι θέλει η κυπριακή κυβέρνηση; Ομοσπονδία; Να το παλέψει. Δεν ξέρουμε τι θέλει . Μάλλον Συνομοσπονδία ή διχοτόμηση

>>Και για μένα ακριβώς αυτό θέλει, αλλά ας το πούνε. Λένε βελτιώσεις του σχεδίου Ανάν, ας τις πούνε και ας τις διεκδικήσουν τώρα. Προχθές ο Παπαδόπουλος είπε ότι δεν τον ενδιαφέρουν οι Τουρκοκύπριοι πολιτικοί γιατί συνομιλητής γι’ αυτόν είναι μόνο η Τουρκία, αυτή βρίσκεται από πίσω. Δεν μπορεί έτσι όμως να κάνεις πολιτική με το μαύρο ή άσπρο.

Και μάλιστα υπάρχουν πολιτικά κόμματα αριστερής απόχρωσης και κυρίως ότι οι Τουρκοκύπριοι βγήκαν αγωνιστικά στους δρόμους παραμερίζοντας τον Ντεκτάς.

>>Κυριαρχούν στερεότυπα. Ο φόβος ή πλήρη άγνοια της Τουρκίας και η μη πολιτική αναγνώριση ότι βρίσκεται δίπλα μας και πρέπει να αναπτύξουμε δική μας πολιτική που να παίρνει υπόψη της το τι γίνεται σ αυτή τη χώρα και ποια η συμπεριφορά μας με τις πολιτικές της δυνάμεις. Έτσι και με το Κυπριακό. Είχανε βγει επί τρία χρόνια οι Τουρκοκύπριοι στους δρόμους και εμείς είτε το αγνοούσαμε, είτε το υποβαθμίζαμε. Θεωρούσαμε ότι βρισκόταν η Τουρκία από πίσω και ως εκ τούτου θα μείνουν ακίνητα τα πράγματα.

Εμείς οι αριστεροί δεν μπορούμε να τα βλέπουμε έτσι. Η Αριστερά είναι υποχρεωμένη να κάνει πολιτική μέσα από τις αντιφάσεις Πώς εξηγείς την όξυνση της έντασης στο Αιγαίο;

>>Θεωρώ ότι εμπίπτουν στο εσωτερικό πλαίσιο της τουρκικής πραγματικότητας. Από τη μια πίεση προς τον Ερντογάν και από την άλλη προς την Ευρώπη και την Ελλάδα, γιατί πιστεύω ότι ένα μέρος του στρατού δεν θέλει να πάρει ημερομηνία η Τουρκία. Από την άλλη θέλει να υπενθυμίζει ότι το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη, όπως ισχυρίζεται η Ελλάδα. Νομίζω ότι θα φουντώσει μέχρι τον Δεκέμβριο η ένταση για λόγους εσωτερικής ισορροπίας και πίεσης. Επίσης, όπως είπες για το Ελσίνκι και τη Χάγη που ο ορίζοντας είναι το τέλος του 2004, νομίζω ότι θέλουν ταυτόχρονα να δείξουν ότι η επίλυση πρέπει να γίνει διμερής και να μην ασχοληθεί η ΕΕ και το Δικαστήριο της Χάγης. Και εδώ απουσιάζει η πολιτική της Ελλάδας.

Εφημερίδα ” Η Εποχή “

2004-05-22

ΧΤΥΠΩΝΤΑΣ ΤΟ ΣΑΜΑΡΙ΄ Ο Γ. Γιαννουλόπουλος, τα βάζει με τον μη σχηματισμένο, ακόμα, ΣΥΡΙΖΑ, όπως η αντίπαλη τάση του Συνασπισμού. *«Συναντήσεις Αυγής» 21/5/ 2004

Του Μάκη Μπαλαούρα

Με άρθρο του στην «Ελευθεροτυπία» (19.5. 2004) ο Γ. Γιαννουλόπουλος απάντησε σε άλλο του Θ. Δρίτσα το οποίο δημοσιεύτηκε στην «Αυγή της Κυριακής» με τίτλο «Ενότητα… ο πιο δύσκολος δρόμος…» ο Γ.Γ. καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ καταργούσε την πολιτική. Γιατί, όπως γράφει, «στο όνομα μιας αφηρημένης και πολιτικά εξαϋλωμένης Αριστεράς, κατασκεύασε την απολιτική και συνεπώς εύθραυστη ενότητα της, που κατέρρευσε με το πρώτο κλυδωνισμό».

Αν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος, δηλαδή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατεβαίνει στις εκλογές, τότε ο Γ.Γ. φαίνεται ότι δικαιώνεται. Όπως άλλωστε δικαιώνονται στελέχη και τάσεις, όπως η «Ανανεωτική Συσπείρωση» του ΣΥΝ, {Σ.Σ. με επικεφαλής τον Φώτη Κουβέλη} που επιχαίρει με την «κατάρρευση» του. {Σ.Σ. στις εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004, έλαβε μέρος ο Συνασπισμός και έλαβε 3,26%, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ολοκληρώσει το σχηματισμό του}.

Όμως η εξήγηση των αιτιών που οδήγησαν σε αυτή δε μας βρίσκει σύμφωνους. Ο ΓΓ γράφει ότι το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ στηρίχθηκε στην «αίγλη» της, δηλαδή «στην αφηρημένη έννοια της Αριστεράς (που) συγκινεί ακόμη», περιορίζοντας την πολιτική σε δύο μονό χώρους: «την ιστορική μνήμη και την καταδίκη του νεοφιλελευθερισμού σε συνδυασμό με τον αντιαμερικανισμό». Και σε αυτούς τους δύο χώρους η Αριστερά κατά τον ΓΓ, «είναι αφηρημένη και κατ’ επέκταση μεταφυσική».

Κατ΄ αρχήν η «αίγλη» της Αριστεράς δεν προέκυψε από το πουθενά, ούτε είναι ουδέτερη έννοια. Έχει αποκτηθεί σε μια ιστορική πορεία που σφράγισε τις πολιτικές εξελίξεις του τόπου. Έχει επομένως ιστορικό υπόβαθρο χρήσιμο και αξιοποιήσιμο, αλλά και ζηλευτό από άλλους πολιτικούς χώρους.

Η «καταδίκη του νεοφιλελευθερισμού» που γίνεται από την Αριστερά δεν είναι καθόλου «μεταφυσική» έννοια, αλλά υλική. Είτε διεθνώς είτε στην ΕΕ είτε στα καθ’ ημάς, η Αριστερά μίλησε και άσκησε εφαρμοσμένη, μάλιστα, κινηματική πολιτική για το κράτος πρόνοιας, για τους από κάτω, για την οικονομία, για το περιβάλλον, την Παιδεία, τον Πολιτισμό. Πόσα από τα ελληνικά κόμματα μιλούν και δρουν σε τέτοια κατεύθυνση; Ακόμη και με το ΚΚΕ υπάρχει διακριτή διαφορά και όσον αφορά πολιτική σε κεντρικά ζητήματα, όπως το θέμα της Ε.Ε. και όσον αφορά τον ρόλο και το περιεχόμενο των στόχων των κοινωνικών κινημάτων. Θα μπορούσε να παρουσιαστεί μια εξαιρετικά μακρά θεματολογία όπου παρουσιάστηκαν θέσεις της Αριστεράς, όπως αυτή εκφράστηκε από το ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς σε όλα αυτά τα θέματα δεν υπάρχουν πλήρεις απαντήσεις και δεν αποφεύγεται η γενικολογία ή ακόμη και η αμηχανία.

Ποιος, όμως φορέας της Αριστεράς διεθνώς -μόνος του ή με συμμάχους- έχει πλήρεις απαντήσεις; Η κρίση της Αριστεράς, δυστυχώς, δεν είναι μόνο εγχώρια.

Ο ΓΓ επιστρατεύει για το Κυπριακό προς επίρρωση της θέσης του «για αδυναμία άρθρωσης ενός συνεκτικού αριστερού λόγου».

Πράγματι, κατά τη γνώμη μου, για λόγους που συνδέονται με την ιστορική πορεία της Αριστεράς, δεν υπήρξε ενιαία θέση στο ζήτημα αυτό. Όμως το πρόβλημα αυτό εντοπίστηκε κυρίως στον ΣΥΝ. Αντίθετα, στον ΣΥΡΙΖΑ, εκτός του Μ. Γλέζου, οι υπόλοιπες συνιστώσες συνέκλιναν σε μια θέση που έμοιαζε με του ΑΚΕΛ. Δεν υπήρξαν οι διχαστικές, δημόσια κι εσωτερικά, ακρότητες που παρουσίασε ο ΣΥΝ.

Στα ευρωπαϊκά, επίσης, στον ΣΥΡΙΖΑ υπήρξαν συγκλίσεις σε βασικές στρατηγικές και συγκεκριμένες πολιτικές. Αντίθετα πρόβλημα υπήρξε και υπάρχει εντός του ΣΥΝ, αν πάρουμε υπόψη μας την τελείως διαφορετική στάση των ευρωβουλευτών του σε βασικά ζητήματα, όπως το Ευρωσύνταγμα ή ο ευρωστρατός, για να μην αναφερθώ σε θεμελιώδεις συνθήκες που καθόρισαν την μορφή και την κατεύθυνση της ΕΕ.

Προφανώς, ο ΓΓ αποφεύγοντας να χτυπήσει το γάιδαρο, χτυπάει το σαμάρι. Γιατί, όπως ανέφερα ήδη, τα προβλήματα ενυπάρχουν κυρίως εντός του ΣΥΝ και όχι τόσο του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν, επομένως, η ενότητα είναι προβληματική, τότε ο αρθρογράφος υπονοεί το κόμμα του Συνασπισμού και την αριστερή στροφή του προς τα κινήματα, γεγονός που οδήγησε τον ΣΥΝ να εγκαταλείψει τις κεντροαριστερές ερωτοτροπίες.

Παρά τα προβλήματα παραγοντισμού του ΣΥΝ (όπως είχε καταγγείλει ο πρόεδρος του) και εσχάτως ηγεμονισμού του, καθώς και προβλήματα που ανακύπτουν από την συνύπαρξη συνιστωσών διαφορετικής ιστορικής μήτρας, όπως της «Ανανεωτικής Αριστεράς με τους Τροτσκιστές» -όπως ειρωνικά γράφει ο ΓΓ- δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Αυτό άλλωστε δείχνουν και οι επιδιώξεις σύγκλησης κομμάτων, όπως της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης με την Ελιά ή το πιο πρόσφατο αποτέλεσμα, της δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Κόμματος της Αριστεράς.

Τα προβλήματα και οι τριβές, βεβαίως δεν έχουν ξεπεραστεί. Έχουν όμως λιπανθεί. Το λιπαντικό είναι τα κινήματα. Μήτρα άλλωστε και πνεύμονας της Αριστεράς. Άλλωστε με τέτοιου είδους επιχειρήματα σαν αυτά του ΓΓ ή της «Ανανεωτικής Συσπείρωσης» ούτε ο Συνασπισμός θα δημιουργείτο από δύο τελείως διαφορετικά κόμματα την ΕΑΡ και το ΚΚΕ.

Πράγματι υπάρχει πρόβλημα, όχι όμως στην δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στην κλειστή λειτουργία του και τη μη προσφυγή του στον κόσμο του, που στήριξε με πάθος και ανιδιοτέλεια το εγχείρημα αυτό. Υπάρχει πράγματι έλλειμμα κουλτούρας συμμαχιών και περίσσιος ηγεμονισμός.

Όμως πάρα αυτή την τραυματική εμπειρία, υπάρχει ένα κέρδος που μπορεί να κεφαλαιοποιηθεί. Ο λαός της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς που αναμένει…
Πηγή: «Συναντήσεις» της Αυγής 21/5/ 2004

2004-04-21

ΕΝΑ ΧΑΣΤΟΥΚΙ ΣΤΟΝ ΜΠΟΥΣ «Συναντήσεις» της Αυγής 21/4/2004

Του Μάκη Μπαλαούρα

Πολύ γουστάρω να ρίξω ένα χαστούκι στον Μπους και μια σφαλιάρα στον Μπλερ. Χαίρομαι που Ιρακινοί ξεσηκώνονται, που οι Αφγανοί τους βάζουν τρικλοποδιές και οι Ισπανοί φωτιά στα μπατζάκια τους.

Είμαι ιδεολογικά, πολιτικά και συναισθηματικά εναντίον του ιμπεριαλισμού και της νέας τάξης πραγμάτων, όπως άλλωστε είναι και όλοι οι αριστεροί. Γιατί πως αλλιώς θα είμαστε αριστεροί, αν δεν είμαστε αντιιμπεριαλιστές;

Ας πάμε στο σχέδιο Ανάν για να μετρήσουμε τα γράδα του αντιιμπεριαλισμού μας. Λένε πολλοί αριστεροί στον χώρο του ΣΥΝ, το ΚΚΕ και αρκετές δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, ότι το σχέδιο ετοιμάστηκε στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο. Ότι ο Ανάν απλώς έβαλε την υπογραφή του. Ας πούμε ότι έχουν δίκιο ότι ο Ανάν είναι υπάλληλος τους, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά στον πόλεμο του Ιράκ, δεν συμπεριφέρθηκε καθωσπρέπει τους εργοδότες του.

Το πρώτο ερώτημα που γεννιέται, είναι αν αφαιρούσαμε το αποτρόπαιο ιμπεριαλιστικό περιβάλλον και είχαμε τη θέληση να διαπραγματευθούμε εμείς, μόνο εμείς, τα εμπλεκόμενα μέρη, δηλαδή οι Ελληνοκύπριοι, οι Τουρκοκύπριοι, οι Ελλαδίτες και οι Τούρκοι, πόσο διαφορετική θα ήταν μια συμφωνία επίλυσης; Τα εμπλεκόμενα μέρη -εμείς δηλαδή- δεν θα έπαιρναν υπόψη τους τον συσχετισμό δυνάμεων στο νησί, με τους 45.000 στρατιώτες, με το 35% του εδάφους στα χέρια των Τούρκων στρατηγών και του φερέφωνού τους τον Ντενκτάς και με την ιστορικότητα και τους συμβολισμούς που ανάγονται στο 1963 και κορυφώνονται 1974;

Είναι προφανές ότι πολύ λίγες αλλαγές θα μπορούσαμε να επιφέρουμε. Άλλωστε και πριν από τη σημερινή εποχή της νέας τάξης πραγμάτων, τότε που υπήρχε η κραταιά Σοβιετική Ένωση, οι «σοσιαλιστικές» χώρες και οι Αδέσμευτοι, τότε έγινε το πραξικόπημα και η εισβολή και για μια ολόκληρη εικοσαετία η Κύπρος ήταν ντε φάκτο διχοτομημένη και με το όπλο παρά πόδα, με πράσινες και κόκκινες γραμμές.

Το δεύτερο ερώτημα είναι γιατί οι διαπρύσιοι κήρυκες του ΟΧΙ, σπανίως αναφέρονται στην ύπαρξη των Τουρκοκυπρίων. Συνήθως μιλούν για Κύπριους και Τούρκους. Αφαιρούν δηλαδή από την συλλογιστική τους, ένα ολόκληρο λαό που έχει τάξεις και πολλούς (πάνω από 60%) αριστερούς που έδειξαν στον στρατό του Αττίλα και στο στρατοκρατικό καθεστώς του Ντενκτάς, τον πόθο και το πάθος τους να δοκιμάσουν να συμβιώσουν ξανά μαζί σε ένα νέο περιβάλλον, αυτό της ΕΕ που, αν και προβληματικό σε πολλά ζητήματα, τουλάχιστον ανεκτικό, που το επίδικο δε θα ‘ναι ο εθνικός ανταγωνισμός, αλλά η ταξική σύγκρουση.

Είναι προφανές ότι δεν θα μπορούμε παρά να υπάρξει συμβιβασμός. «Οδυνηρός συμβιβασμός», όπως είχε πει το ΑΚΕΛ από το πρώτο σχέδιο Ανάν.

Προχθές ο Δ. Χριστόφιας δήλωσε στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ: «Μέσα στις συνθήκες της νέας τάξης είναι αναπόφευκτο το σχέδιο να έχει στοιχεία συμβιβασμού με τον ιμπεριαλισμό. Βέβαια μπορούμε να επιλέξουμε την οδό του ασυμβίβαστου αγώνα, που φαινομενικά είναι η πλέον επαναστατική. Φαινομενικά, όμως, γιατί αυτός ο ασυμβίβαστος αγώνας θα έχει ως αποτέλεσμα να παγιώνεται η διχοτόμηση. Πρέπει να διερωτηθούμε πως θα είναι η Κύπρος αν περάσουν ακόμα μερικές δεκαετίες με άλυτο το Κυπριακό».

Είναι γνωστό ότι το ΑΚΕΛ έχει μεγάλη εμπειρία και προφανώς γνωρίζει ιστορία και την αξιολογεί. Τα στελέχη του μας θυμίζουν την συνθήκη έντονου συμβιβασμού του Μπρεστ-Λιτόφσκ που αναγκάστηκε τότε να υπογράψει ο Λένιν, προκειμένου να βρει χρόνο να διαμορφώσει τον ευνοϊκό συσχετισμό δυνάμεων. Και αυτός ο συσχετισμός, εν δυνάμει υπάρχει στην Κύπρο. Και είναι εξαιρετικά ισχυρός.

Η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή Αριστερά μπορούν να καθορίσουν την τύχη της Κύπρου, ως Κυπριακή Αριστερά πια.

Πηγή: «Συναντήσεις» της Αυγής 21/4/2004

2004-04-19

Η Τουρκοκυπριακή Αριστερά για το ΚΥΠΡΙΑΚΟ Το ΟΧΙ θα βλάψει όλους τους Κυπρίους Συνέντευξη του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί *

Τη συνέντευξη πήρε ο Μάκης Μπαλαούρας

Ποια είναι τα κεντρικά θετικά και τα αρνητικά του σχεδίου Ανάν, όσον αφορά και τους Ε/Κ και τους Τ/Κ, κατά την γνώμη σας;
>>Εξαρτάται από ποια πλευρά το δει κανείς. Αν είσαι αισιόδοξος μπορείς να βρεις θετικά στοιχεία για κάθε πλευρά. Πιστεύω ότι το σχέδιο Ανάν έχει βρει κάποιες ισορροπίες, και χαρακτηρίζεται από δύο κυρίαρχα σημεία: την επιστροφή στους ελληνοκυπρίους εδαφών που απωλέσθηκαν το 1974, και την αποκατάσταση των συνταγματικών δικαιωμάτων των τουρκοκυπρίων που τους αφαιρέθηκαν το 1964. Έτσι διατηρείται μια σαφής ισορροπία μεταξύ του εδαφικού και του συνταγματικού ζητήματος, που είχαν μείνει εκκρεμή τις τελευταίες δεκαετίες. Φυσικά δεν μιλάμε για ένα ενιαίο κράτος ή μια συνομοσπονδία αλλά για μια ομοσπονδία όπου τα δύο μέρη θα αποκτήσουν πολιτική ισοτιμία. Αν και θα μπορούσαμε να συζητήσουμε τις θετικές και τις αρνητικές πτυχές του σχεδίου, πιστεύω πως δεν είναι η στιγμή να το κάνουμε, κι αυτό επειδή βρισκόμαστε μόλις μια βδομάδα πριν από το δημοψήφισμα και θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο να συσπειρώσουμε τις δυνάμεις που τάσσονται υπέρ του σχεδίου. Αν ψηφιστεί το σχέδιο, μας περιμένει μια κοινή ευρωπαϊκή πορεία που θα απαλύνει πολλές από τις ιστορικές διαφορές μας.

Τι θα γίνει με τον τουρκικό Στρατό

Επιτρέψτε μου να επιμείνω στην προηγούμενη ερώτησή μου. Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι αρνητικές και οι θετικές πλευρές του σχεδίου;

>>Σας είπα ότι δεν πιστεύω ότι είναι η ώρα να μιλήσουμε για κάτι τέτοιο. Αν επιμένετε όμως, μπορούμε να μιλήσουμε για την λανθασμένη εντύπωση που έχουν αποκομίσει οι ελληνοκύπριοι για αυτά που προβλέπει το σχέδιο. Ο τουρκικός Στρατός, που αποτελείται από 40.000 στρατιώτες, δεν θα παραμείνει στην περιοχή, αφού το σχέδιο προβλέπει πως ύστερα από μερικά χρόνια θα έχουν απομείνει μόνο 650 στρατιώτες. Οι ελληνοκύπριοι μπορούν να λένε ότι δεν θέλουν ούτε τους 650, αλλά στην πραγματικότητα αν γυρίσουν στο 1960 θα δούνε ότι και τότε οι Τούρκοι στρατιώτες στην περιοχή ήταν 650 και οι Έλληνες 950. Οπότε έχει το δικαίωμα κανείς να είναι δυσαρεστημένος με τους 650, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτό αποτελεί σοβαρό επιχείρημα κατά του σχεδίου. Το ίδιο ισχύει και για το ζήτημα των εποίκων. Μπορεί οι ελληνοκύπριοι να αντιτίθενται στην ιδέα ότι 45,000 έποικοι έχουν εγκατασταθεί στην Βόρειο Κύπρο, αλλά δεν αναλογίζονται ότι άμα απορρίψουν το σχέδιο Ανάν σε καμιά δεκαριά χρόνια ίσως να έχουν εγκατασταθεί ακόμα και 450,000 από την Ανατολία. Άμα τις εξετάσουμε προσεκτικά λοιπόν, και οι θέσεις που είναι κατά του σχεδίου απορρέουν από μια λογική που θα οδηγήσει στην περιχαράκωση των δυο λαών σε μια μαξιμαλιστική γραμμή και θα αποβεί μοιραία για την κοινή ευρωπαϊκή τους πορεία. Πρέπει να προτρέψουμε τους πολιτικούς μας να μην υιοθετήσουν ένα λαϊκίστικο λόγο, που θα τους αποφέρει μεν μικροπολιτικά οφέλη αλλά θα απομακρύνει το ζήτημα από τον στίβο της πολιτικής σύνεσης και της διαπραγματευτικής διπλωματίας.

Πιστεύετε ότι οι προσδοκίες των μελών της “Πλατφόρμας για μια Ενωμένη Πατρίδα”, που έχουν πραγματοποιήσει με επιτυχία μαζικές διαδηλώσεις στα κατεχόμενα, έφεραν αποτέλεσμα;

>>Οι μαζικές διαδηλώσεις υπήρξαν πολύ σημαντικές αφού κινητοποίησαν πολλούς τουρκοκύπριους υπέρ του σχεδίου και έδειξαν ότι η πλειοψηφία των πολιτών μας επιδιώκει την ένωση του νησιού και την κοινή ένταξη των δύο λαών στην Ε.Ε. Περιμέναμε τις ίδιες αντιδράσεις από την ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά μέχρι στιγμής δυστυχώς δεν βλέπουμε κάτι τέτοιο.

Υπάρχουν πολιτικοί και από τις δύο πλευρές που ισχυρίζονται πως στην Λουκέρνη ο κ. Ταλάτ συμπεριφέρθηκε περισσότερο σαν εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών παρά σαν ένας εκπρόσωπος της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εσείς συμμερίζεστε αυτή την εκτίμηση;

>>Κοιτάξτε, ο κ Ταλάτ έχει δηλώσει πως τάσσεται υπέρ του σχεδίου Ανάν και περιμένουνε από το ΑΚΕΛ να στρατευθεί δυναμικά υπέρ αυτής της γραμμής. Δεν είναι η ώρα τώρα να ερμηνεύουμε συμπεριφορές αλλά να πάρουμε μια απόφαση.

Δεν πιστεύετε δηλαδή ότι εάν ο κ. Ταλάτ πήγαινε στην Λουκέρνη με αποκλειστικό γνώμονα τα συμφέροντα των τουρκοκυπρίων θα ασκούσε πιο αποτελεσματική διπλωματία;

>>Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν είχαν προηγηθεί και πολλές διαπραγματεύσεις. Στη Νέα Υόρκη και οι δύο πλευρές αποδέχθηκαν την ιδέα ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ να αναλάβει τον σχεδιασμό μιας βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό. Δυστυχώς ούτε στην Κύπρο, αλλά ούτε στην Ελβετία πραγματοποιήθηκαν πολλές διαπραγματεύσεις. Η εντύπωσή μου είναι πως ο κ. Παπαδόπουλος ήταν εκείνος που αρνήθηκε να καθίσει απέναντι από τον κ. Ταλάτ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα ο ΟΗΕ να πραγματοποιεί διμερείς συζητήσεις με την κάθε πλευρά.

Η στάση του Τ. Παπαδόπουλου

Ποιες θα είναι οι συνέπειες ενός “όχι” από την μία πλευρά; Ποιος θα είναι ο ρόλος του κ. Ντενκτάς ύστερα από μια τέτοια απόφαση;

>>Τολμώ να προβλέψω ότι οι συνέπειες δεν θα είναι και πολύ καλές. Αν και βραχυπρόθεσμα μια τέτοια εξέλιξη θα επιβαρύνει κατά κύριο λόγο την τουρκοκυπριακή πλευρά πιστεύω πως μακροπρόθεσμα δεν θα ωφελήσει ούτε την ελληνοκυπριακή πλευρά. Ο κυπριακός λαός στο σύνολό του θα βλαφτεί. Όσο για τον κ. Ντενκτάς, θα ωφεληθεί από ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Μια από τις συνέπειες της επανένωσης θα είναι η ανατροπή του καθεστώτος του και το ξεκίνημα μιας νέας εποχής. Με την μη-αποδοχή του σχεδίου όμως είναι πολύ πιθανό ο κ. Ντενκτάς να παραμείνει στην εξουσία.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη θέση που εξέφρασε ο κ. Παπαδόπουλος στο διάγγελμά του στον λαό;

>>Αρνητική και δυσοίωνη. Μην ξεχνάτε ότι στις περσινές συνομιλίες στην Κοπεγχάγη μεταξύ των δύο πλευρών ο κ. Παπαδόπουλος ήταν και τότε αρνητικός, κάτι που όμως επισκιάστηκε από την ακρότητα της αρνητικής θέσης του κ. Ντενκτάς. Τώρα πια είναι ξεκάθαρο ότι ούτε ο κ. Παπαδόπουλος δέχεται το σχέδιο Ανάν σαν βάση για διαπραγμάτευση. Αρκεί να διαβάσει κανείς την δήλωσή του για να καταλάβει ότι αντιτίθεται στη δημιουργία μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως δεν εξακολουθούμε να ασκούμε κριτική στον κ. Ντενκτάς που απορρίπτει το σχέδιο, αλλά είναι άξιο απορίας γιατί ο κ. Παπαδόπουλος υποκρίθηκε πως ήταν υπέρ του σχεδίου, σαν βάση, όταν στην πραγματικότητα είναι πασιφανές πια ότι δεν το δέχτηκε σαν βάση για διαπραγμάτευση.

Πώς ερμηνεύετε τα υψηλά ποσοστά ελληνοκυπρίων που θα ψηφίσουν υπέρ του “όχι”;

>>Ο κυρίαρχος λόγος κατά την γνώμη μου είναι η έλλειψη μιας αποτελεσματικής ηγεσίας. Αν και θα ήθελα να αποφύγω να εξισώσω όλες τις ομάδες που τάσσονται κατά του σχεδίου, αφού είναι σαφές ότι δεν υποκινούνται από τους ίδιους λόγους, πιστεύω ότι ο κ. Παπαδόπουλος και το ΑΚΕΛ, αντί να υποδεικνύουν στον λαό τις θετικές πτυχές του σχεδίου, δρουν με γνώμονα τα αρνητικά συναισθήματα του λαού. Ήταν καιρός πια να προετοιμαστεί ο ελληνοκυπριακός λαός για μια λύση συμβιβασμού. Η έως τώρα ανένδοτη στάση του κ. Ντενκτάς βόλευε τους ελληνοκύπριους πολιτικούς, που περίμεναν να συνεχισθεί. Οι υπολογισμοί τους (τους οποίους ομολογώ πως και εγώ ο ίδιος συμμεριζόμουν μέχρι τον Ιανουάριο) δεν επαληθεύτηκαν, οπότε βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια κατάσταση όπου έπρεπε ξαφνικά να προετοιμάσουν τον λαό για μια λύση συμβιβασμού με βάση το σχέδιο Ανάν.

Ο κ. Ερντογάν όμως πέτυχε στο να μεταβάλει αυτή την ατμόσφαιρα στην Τουρκία, διαδραματίζοντας τελικά ένα θετικό ρόλο. Είναι κρίμα που οι ελληνοκύπριοι μάλλον θα καταψηφίσουν το σχέδιο Ανάν, ύστερα από τόσες προσπάθειες που κατέβαλε ο τουρκοκυπριακός λαός και ύστερα από αυτή τη μεταστροφή της τουρκικής πολιτικής.

>>Πράγματι θα συμφωνήσω μαζί σας ότι η στάση του κ. Ερντογάν έχει μεταβάλει θετικά το κλίμα, αλλά παρόλα αυτά οι ελληνοκύπριοι δεν εμπιστεύονται την τουρκική πλευρά, η οποία πιστεύουν πως δεν θα τιμήσει τις δεσμεύσεις της.

Ισχυρίζονται ότι αν η Ε.Ε. τελικά δεν δώσει ημερομηνία ένταξης στην Τουρκία, η κυβέρνησή της δεν θα τηρήσει τις δεσμεύσεις του σχεδίου Ανάν.

>>Σύμφωνοι, αλλά γιατί η Ε.Ε. να μην δώσει ημερομηνία ένταξης στην Τουρκία, αν η κυβέρνησή της καταβάλει προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού και αν τηρήσει τα κριτήρια της Κοπεγχάγης; Η ένταξη της Τουρκίας δεν εξαρτάται από εμάς ή τους ελληνοκυπρίους, αλλά από την Αναφορά της Κομισιόν το φθινόπωρο. Ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή θα επιτευχθούν μόνο αν η Τουρκία και μια ενωμένη Κύπρος γίνουν μέλη της Ε.Ε.

Ναι αλλά μην ξεχνάτε ότι δεν αρκεί μόνο η τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, από την στιγμή που χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία έχουν ταχθεί κατά της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε.

>>Υπάρχει μια σοβαρή αντίφαση, για να το θέσω διπλωματικά, στην στάση της ελληνοκυπριακής ηγεσίας. Από την μία φοβάται ότι η Τουρκία δεν θα τηρήσει το σχέδιο Ανάν, και από την άλλη δεν το αποδέχεται σαν βάση για τις διαπραγματεύσεις.

Η πρόταση του ΑΚΕΛ

Πώς σχολιάζετε την πρόταση του ΑΚΕΛ να αναβληθεί, με απώτερο στόχο την υπερψήφιση του σχεδίου;

>>Κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, όπως όλοι γνωρίζουμε. Ακόμα και ο κ. Παπαδόπουλος δεν είναι υπέρ της αναβολής του δημοψηφίσματος, και καθώς η συναίνεσή του (και εκείνη του κ. Ντενκτάς) αποτελεί την ελάχιστη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο, η αναβολή είναι διπλά ανέφικτη. Το ΑΚΕΛ το γνωρίζει αυτό, και για αυτό αντί να πει ένα ξεκάθαρο “όχι” κατέφυγε σε αυτή τη θολή πρόταση.

Ναι αλλά το ΑΚΕΛ, εκτός τις επιφυλάξεις που έχει για την τήρηση των δεσμεύσεων από την Τουρκία, έχει θέσει επιπλέον προϋποθέσεις όπως π.χ. για την άμεση επιστροφή των προσφύγων στις περιοχές της Ε/Κ διοίκησης. Πιστεύει ότι μόνο αν υπάρξουν διεθνείς διασφαλίσεις για την τήρηση αυτών των δυο προϋποθέσεων μπορεί το ίδιο να δεχθεί να αναθεωρήσει την στάση του προς το σχέδιο Ανάν.

>>Αν και οι ανησυχίες που εκφράζει το ΑΚΕΛ μάλλον δεν είναι βάσιμες, αφού πιστεύω ότι η Τουρκία θα τηρήσει τη συμφωνία δεδομένης της επιθυμίας της να ενταχθεί στην Ένωση, είμαι σίγουρος ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ε.Ε. μπορούν να δώσουν διαβεβαιώσεις για την εφαρμογή του σχεδίου και την επιστροφή των προσφύγων. Παρενθετικά, οι ελληνοκύπριοι δεν χρειάζεται να περιμένουν πολύ καιρό να δουν εάν θα εφαρμοσθεί το σχέδιο. Όπως ξέρετε, το σχέδιο προβλέπει πως μετά από 104 μέρες, δηλαδή τρεις περίπου μήνες, ορισμένες περιοχές θα επιστραφούν στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Η απόφαση του ΑΚΕΛ πραγματικά με απογοήτευσε. Μας έμεινε μια βδομάδα, οπότε ελπίζω ότι το κλίμα θα αναστραφεί. Αν και για λόγους τακτικής ορισμένοι Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι θα χαρούν άμα η τουρκοκυπριακή πλευρά ψηφίσει υπέρ του σχεδίου και η ελληνοκυπριακή κατά, εγώ δεν πιστεύω σε τέτοιες στρατηγικές αφού μακροπρόθεσμα δεν θα ωφεληθεί καμία πλευρά.

Πώς σχολιάζεται την θέση της κυβέρνησης και των κομμάτων στην Ελλάδα;

>>Θέλω να συγχαρώ το ΠΑΣΟΚ για την σταθερή πολιτική του στο θέμα Και την ελληνική κυβέρνηση, φαντάζομαι, που τάχθηκε υπέρ του σχεδίου. Δεν είμαι σίγουρος αν η κυβέρνησή σας είπε ένα ξεκάθαρο “ναι” στο δημοψήφισμα, κάτι που έκανε ο κ. Ερντογάν. Σε αυτή την κρίσιμη φάση, μια τέτοια αμφιταλαντευόμενη στάση είναι ανεπίτρεπτη. Με βάση το σχέδιο Ανάν η αριστερές δυνάμεις στην Κύπρο θα μπορούσαν να συγκυβερνήσουν σε μια ενιαία Κύπρο. Αλλά όπως γνωρίζεται έχει ξεσπάσει μια κρίση μεταξύ του ΑΚΕΛ και της τουρκοκυπριακής Αριστεράς αλλά και μεταξύ των ίδιων των τουρκοκυπριακών αριστερών κομμάτων.

Πιστεύετε ότι τελικά το εθνικό συμφέρον θα υπερισχύσει του ταξικού συμφέροντος;

>>Δυστυχώς η απόφαση του ΑΚΕΛ απογοήτευσε όλες τις τουρκοκυπριακές δυνάμεις που αποζητούν μια βιώσιμη λύση, και όχι μόνο τις αριστερές δυνάμεις. Δεν νομίζω ότι το ζήτημα, όπως έχει διαμορφωθεί, υπόκειται σε ταξική ανάλυση αφού είναι διαταξικό.

Αν επικρατήσει όμως μια γραμμή που είναι ευαίσθητη προς τα αιτήματα της εργατικής τάξης δεν θα δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες για μια ειρηνική συμβίωση των δύο λαών;

>>Ναι, αλλά η απόφαση του ΑΚΕΛ δεν συνηγορεί σε κάτι τέτοιο. Εμείς περιμέναμε ότι το ΑΚΕΛ θα βοηθούσε την κατάσταση, και θα έδινε ένα πιο πειστικό μήνυμα στους τουρκοκύπριους. Αλλά αυτό που ακούσαμε ήταν το ΑΚΕΛ να ζητάει από τους τουρκοκύπριους να δείξουν κατανόηση για την στάση των ελληνοκυπρίων. Πιστεύω ότι η εν λόγω απόφαση ήταν ένα ιστορικό λάθος.

* Ο Μουσταφά Ακιντζί είναι Πρόεδρος του αριστερού κόμματος “Ειρήνη και Δημοκρατία” των Τουρκοκυπρίων, πρώην Δήμαρχος του τουρκοκυπριακού τομέα της Λευκωσίας. Από ηλικία 28 χρόνων υπηρέτησε Δήμαρχος της Κατεχόμενης Λευκωσίας την περίοδο 1976-1990. Κατά την διάρκεια της θητείας του συνεργάστηκε στενά με το φίλο του, τότε Δήμαρχο Λευκωσίας, Λέλλο Δημητριάδη για δημιουργία αποχετευτικού συστήματος στην Λευκωσία και σύστασης master plan για την πόλη. Οι δύο Δήμαρχοι κέρδισαν απο κοινού διεθνή βραβεία όπως το ‘Aga Khan Award for Architecture’, ‘World Habitat Award’ και το Ευρωπαϊκό Βραβείο ‘Europa Nostra’ για την προσφορά τους στην πόλη σε πολιτικά ασταθή περίοδο και για την προσπάθεια διατήρησης του ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της εντός των τοιχών Λευκωσίας.

ΣΣ. Υπήρξε αργότερα πρόεδρος της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας (2015–2020) και προσπάθησε με ανοιχτό μυαλό να λυθεί το Κυπριακό.

«Η ΕΠΟΧΗ»