Άρθρο του Μάκη Μπαλαούρα στην «ΑΥΓΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ»
για
τις βουλευτικές εκλογές 2 Ιουνίου 1985
Η αυτονομία του συνδικαλιστικού κινήματος είναι ένα σύνθημα που συχνά συναντάμε στα στόματα των εργαζομένων, στις συζητήσεις και στις μύχιες σκέψεις τους, αλλά που σπάνια μέχρι τώρα έχει μετατραπεί σε αποτελεσματική δράση, σε κυρίαρχη αντίληψη για την οικοδόμηση του συνδικαλιστικού κινήματος.
Σήμερα γίνεται φανερή η ολοένα εντεινόμενη κρίση του συνδικαλιστικού κινήματος (βλέπε ανικανότητα παρέμβασης των άλλοτε ισχυρών Ομοσπονδιών της Κοινής Ωφέλειας και της ΟΤΟΕ). Πέρα από τα μόνιμα ασφυκτικά πλαίσια που χαράζει η κυβέρνηση με τη βοήθεια του κυβερνητικού συνδικαλισμού (παλιού και νέου), η ανικανότητα του συνδικάτου, η διάσπαση της ενότητας και η πόλωση των εργαζομένων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη κομματικοποίηση του σ.κ. που παίρνει την πιο ακραία τού μορφή, του κυβερνητικού συνδικαλισμού στις καπιταλιστικές χώρες ή τη μορφή του κρατικού συνδικαλισμού στις ανατολικές.
Οι ανανεωτικές και αυτόνομες συνδικαλιστικές κινήσεις
Στους χώρους κυρίως των τραπεζικών, εκπαιδευτικών και γιατρών, δημοσίων υπαλλήλων υπάρχουν και λειτουργούν κινήσεις που χαρακτηρίζονται από τη συγκροτημένη λειτουργία τους πάνω σε αρχές και θέσεις και έχουν κατακτημένη την ταξική, αυτόνομη και πολιτικοποιημένη παρέμβαση στο σ.κ.
Η μέχρι τώρα λειτουργία τους έχει αναδείξει σαν κυρίαρχο στοιχείο το σεβασμό της αυτονομίας του χώρου· Τα κομματικά μέλη δε λειτουργούν σαν οργανωμένη φράξια μέσα στις κινήσεις, η λειτουργία των κομματικών οργανώσεων έχει Ιδεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο και όχι διαμόρφωση συνδικαλιστικών θέσεων που πρέπει να επιβληθούν, με τον άλφα ή βήτα τρόπο στις κινήσεις.
Μια τέτοια λογική και πρακτική βοηθά το κόμμα στην επεξεργασία και διαμόρφωση καλύτερων θέσεων, βοηθά την ενότητα των ίδιων των εργαζομένων, όπου οι μη ενταγμένοι δεν θα καπελώνονται, βοηθά στο ανέβασμα του συνδικαλιστικού και πολίτικου επιπέδου των μελών του συνδικάτου, γιατί μια τέτοια λειτουργία καταργεί την αδράνεια και τον παραγοντισμό, βοηθά ακόμα γιατί ελέγχει τις θέσεις των κομμάτων.
Πώς βλέπουν τα άλλα κόμματα την αυτονομία
Η ΔΕΞΙΑ, παραδοσιακός εχθρός της ίδιας της έννοιας του συνδικαλιστικού κινήματος, έχει ωστόσο κατά κόρο χρησιμοποιήσει τον όρο του αδέσμευτου συνδικαλισμού.
Κύρια αφετηρία αυτής της συνθηματολογίας δεν είναι βέβαια το χτύπημα της κομματικοποίησης του συνδικαλισμού ούτε η έγνοια για ενεργοποίηση των εργαζομένων με τις δικές τους δυνάμεις.
Πάγιος στόχος της Δεξιάς ήταν να χτυπήσει την πολιτικοποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος που θα έβαζε σε κίνδυνο όχι μόνο τις εκάστοτε επιλογές της (π.χ. μονόπλευρη λιτότητα, παρέμβαση του κράτους για λογαριασμό του κεφαλαίου κ.λπ.) αλλά τις ίδιες τις δομές της καπιταλιστικής κοινωνίας και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων.
Η Δεξιά έχει να δείξει αλυσίδα ολόκληρη κυβερνητικών και κομματικών παρεμβάσεων, στυγνής υποδούλωσης του συνδικαλισμού και χτύπημα κάθε προσπάθειας για την αυτονόμηση του συνδικαλιστικού κινήματος.
Το ΚΚΕ, εφαρμόζει τη σταλινική θέση που θέλει τα συνδικάτα ιμάντες μεταβίβασής της γραμμής του κόμματος στις μάζες, και χτυπά κάθε προσπάθεια χειραφέτησης, αυτονόμησης και πρωτοβουλίας που θα αμφισβητούσε τη «δικαιωματική» ιδιοκτησία εκπροσώπησής των εργαζομένων.
Επίσης, το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει εχθρικά την έννοια της αυτονομίας και στην πράξη έχει δείξει ότι θεωρεί το συνδικάτο σαν απολογητή της κυβέρνησης και υιοθετεί μεθόδους ανοιχτού κυβερνητικού συνδικαλισμού: Στην πράξη το δογματικό ΚΚΕ και το ΠΑΣΟΚ ταυτίζονται στην αντίληψη για τον ρόλο του συνδικάτου, κάτι που έχει κοινά στοιχεία με την αντίληψη του κόμματος στα ανατολικά κράτη με κορύφωση της έκρηξη των ΠΟΛΩΝΩΝ εργαζομένων.
H Αυτονομία και το ΚΚΕ Εσωτερικού
Επιφυλάξεις προερχόμενες από καλόπιστα άτομα που ενώ δεν αμφισβητούν τη σημασία που δίνει σήμερα στην αυτονομία το ΚΚΕ Εσωτερικού, αμφισβητούν τη δυνατότητα της υπεράσπισης της αυτονομίας του σ.κ. αύριο, όταν το ΚΚΕ Εσωτερικού μεγαλώσει και εξασκεί εξουσία. Στους φίλους αυτούς πρέπει να πούμε ότι η υπόθεση της αυτονομίας δεν είναι ένα ευκαιριακό σλόγκαν του ΚΚΕ Εσωτερικού το οποίο υιοθέτησε και φυσικά εμβάθυνε στο σημείο αυτό την ευρωκομμουνιστική αντίληψη.
Γιατί πέρα από τη θεωρητική ανάλυση και πρακτική εφαρμογή που έχουν σημαντικές διαπαιδαγωγητικές επιπτώσεις στα μέλη και φίλους του ΚΚΕ Εσωτερικού, που είναι δύσκολο να ξεριζωθούν, εξίσου σημαντικό είναι ότι η αυτόνομη παρέμβαση του συνδικάτου είναι ακρογωνιαίο στοιχείο του δημοκρατικού δρόμου για τον σοσιαλισμό, για την αντίληψη των ευρωκομμουνιστικών κομμάτων για σοσιαλισμό με δημοκρατία, ελευθερία, αυτοδιαχείριση.
Αυτή η αντίληψη πηγάζει από την ιδέα ότι σ' όλη την πορεία του αγώνα για την υπέρβαση του καπιταλισμού μέσα από βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές με προοπτική το σοσιαλισμό, στην ίδια την πορεία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, οι μάζες και πρώτα - πρώτα οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα κινητοποιούνται μέσα από τις δικές τους οργανώσεις, σαν αυτόνομα πολιτικά υποκείμενα, παράλληλα και ανεξάρτητα από τα πολιτικά κόμματα.
Η αντίληψη αυτή απαιτεί τη μεταμόρφωση των συνδικαλιστικών οργανώσεων αλλά και των αγροτικών συνεταιρισμών και συλλόγων, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των μαζικών επιστημονικών φορέων και των κινημάτων κοινωνικής κριτικής σε κύτταρα άμεσης δημοκρατίας. Σε ζωντανούς πυρήνες συλλογικής επεξεργασίας και δράσης, βαθιά πολιτικοποιημένους αλλά και ενωτικούς. Σε σχολεία μαζικής διαπαιδαγώγησης αλλά και σε εστίες διαμόρφωσης πολιτικών επεξεργασιών, με δύο λόγια, σε μελλοντικά κέντρα λαϊκής εξουσίας.
Το ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ δεν αρνείται τη δυνατότητα σύγκρουσης εργατικού - κομμουνιστικού κόμματος και συνδικάτου. Το κόμμα και το συνδικάτο εκφράζουν τη διαλεκτική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο κοινωνικό και στο πολιτικό, ανάμεσα στις άμεσες, διεκδικήσεις και στους ιστορικούς στόχους της εργατικής τάξης.
*Άρθρο στην «ΑΥΓΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ» όπου εκφράζονται οι βασικές αρχές της «ΑΥΝΟΜΙΑΣ του σ. κ.», Μάης 1985 εν όψη των Βουλευτικών εκλογών στις 2 Ιουνίου του ίδιου έτους"
