Στα μπουντρούμια της χούντας: Η καθημερινότητα ενός αντιστασιακού φοιτητή στην δικτατορία

Ο Μάκης Μπαλαούρας αφηγείται στον Γρηγόρη Ν. Θεοχάρη για το tvxs.gr - 17 Νοέμβρη 2021

Η χρονική απόσταση από την Εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973 δεν είναι τόσο μακρινή. Όμως, ταυτόχρονα, απέχει έτη φωτός από την άποψη των διαφορών στην κοινωνία, ακόμη και στην καθημερινότητά της. Διότι για τους περισσότερους σήμερα είναι πρακτικά αδύνατον να φανταστούν τον ασφαλίτη να ανάβει τσιγάρο πίσω από μια εφημερίδα στη γωνία και τον χαφιέ να παριστάνει τον φίλο που νομίζαμε για «κολλητό». Κι όμως, τα θύματα εκείνων των παρακολουθήσεων, αλλά και των βασανισμών που τις συνόδευαν σε χιλιάδες περιπτώσεις, κυκλοφορούν σήμερα δίπλα μας. Όπως και πολλοί από τους θύτες βέβαια.

Με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, το Tvxs.gr μίλησε με έναν από τους στόχους της χούντας, ο οποίος βίωσε ουσιαστικά όλη την «γκάμα» των μεθόδων του καθεστώτος.
Ο Μάκης Μπαλαούρας, αγωνιστής του αντιδικτατορικού κινήματος, πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, μας μεταφέρει 50 χρόνια πίσω, για να μας «ξεναγήσει» στην νοσηρότητα και την βαρβαρότητα που συνόδευσαν μία από τις πιο ζοφερές σελίδες της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας.

Ο «καλός» και ο «κακός» ασφαλίτης
Ο Μάκης Μπαλαούρας, φοιτητής της ΑΣΟΕΕ στα χρόνια της χούντας, είχε αναπτύξει αντιδικτατορική δράση, σε επαφή, αλλά όχι σε άμεση σύνδεση με τις παράνομες οργανώσεις. Η δράση του ήταν φανερή, έστω κι αν ήταν αυτή καθ΄ εαυτή παράνομη, γεγονός που είχε και κακές και «καλές» συνέπειες. Οι κακές ήταν οι συχνές «επισκέψεις» του στην Ασφάλεια. Οι «καλές» ήταν ότι, ακριβώς επειδή δεν ήταν μέλος παράνομων οργανώσεων, οι ασφαλίτες ήξεραν ότι δεν μπορούσαν να περιμένουν ουσιαστικές πληροφορίες από εκείνον. Χωρίς όμως αυτή η γνώση να τον γλιτώσει από τα βασανιστήρια.
«Στην Ασφάλεια πηγαίναμε είτε με προσαγωγές, είτε με κλήσεις “δια υπόθεσίν σας”» μας λέει. «Δεν υπήρχε πρωτόκολλο, χαρτιά, τίποτα. Παίρνανε τηλέφωνο στο αρμόδιο γραφείο και μας “υποδέχονταν” παίζοντας τον ρόλο του «καλού» και του «κακού». Ο ένας έλεγε “εσύ είσαι καλό παιδί, τι θέλεις και μπλέκεις με αυτούς, δεν σκέφτεσαι τους γονείς σου, την φίλη σου;”. Και ο άλλος, “έλα εδώ ρε κωλόπαιδο, θα σε γα.., δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ομολογήσει εδώ”, “κάτσε καλά γιατί την επόμενη φορά θα σε διαλύσουμε”.
»Εγώ δεν ήμουν σε παράνομη οργάνωση. Είχα σχέση με τον “Ρήγα Φεραίο”, αλλά, όπως και πολλοί άλλοι από εμάς, ήμασταν στο μαζικό κίνημα. Επομένως όλες οι κινήσεις μας ήταν φανερές. Οπότε δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν πάνω μας μεθόδους όπως “είπε ο τάδε για σένα”. Εντάξει, είπε. Δεν ήταν κρυφό ότι συναντηθήκαμε σε μια καφετέρια και συζητήσαμε.
»Ήξερα την μεταχείριση των ασφαλιτών. Το κυριότερο χαρακτηριστικό τους ότι, επειδή ήταν εκπαιδευμένοι, δεν σου προκαλούσαν ανήκεστο βλάβη. Αυτά τα προσέχανε, όχι επειδή ήταν καλοί, αλλά επειδή φοβούνταν τις αντιδράσεις από το εξωτερικό. Έβλεπαν τους εαυτούς τους ως επαγγελματίες. Και δεν είχαν κάτι να πάρουν απο εμάς. Το ήξεραν. Γι’ αυτό έκαναν βασανιστήρια για να “βάλουμε μυαλό”. Με ξύλο, απειλές, εκφοβισμό.».

Οι 100 υπογραφές και η «Μελέτη των 12»
«Έτυχε να κάνουμε κάτι παράτολμο τότε, με τον Δημήτρη Παπαχρήστο, τον μετέπειτα εκφωνητή του Πολυτεχνείου», συνεχίζει ην αφήγησή του ο Μ. Μπαλαούρας. «Μαζέψαμε 100 υπογραφές για να ζητήσουμε τη διενέργεια δημοκρατικών εκλογών στην ΑΣΟΕΕ, όπου σπουδάζαμε και οι δύο. Τις δείξαμε στις εφημερίδες, αλλά δεν τις δώσαμε. Τις έχω ακόμα. Ποτέ δεν τις πήραν στα χέρια τους. Αυτοί μάθανε ότι μαζεύουμε υπογραφές και με βουτήξανε. Με συνέλαβε ο Σμαϊλης, με έβαλε σε ένα μπουντρούμι και άρχισε να με χτυπάει με μπουνιές, να μου τραβάει τα μαλλιά – ξερίζωσε το πάνω μέρος του κεφαλιού – να με κλωτσάει».
«Θεωρώ κομβικό σημείο στο αντιδικτατορικό κίνημα την έκδοση της “Μελέτης των 12” (σσ: από τον αριθμό των συντακτών της), ένα κείμενο 25 σελίδων που αφορούσε γενικά το πανεπιστήμιο και ειδικά την ΑΣΟΕΕ. Σε αυτήν μιλάγαμε για την δημοκρατία, για τα μαθήματα, ότι δεν μπορεί να λείπει ο Μαρξ και άλλοι διανοητές, ειδικά σε μια οικονομική σχολή. Το είχαμε ετοιμάσει, το πολυγραφήσαμε και είχαμε πει να το μοιράσουμε την τάδε μέρα και ώρα. Προς το απόγευμα. Νομίζω στις 25 Γενάρη του 1973.
»Παραπλανήσαμε την Ασφάλεια, Είχα έναν πολύ φίλο, ήταν ο άνθρωπος για να παρακολουθεί εμένα, αλλά τον είχα εγώ για να του δίνω παραπλανητικές πληροφορίες για την ασφάλεια. Είχε το παρατσούκλι “Πράκτορας”. Τους είπε λοιπόν ότι “αυτοί κάτι ετοιμάζουν πιθανώς σήμερα ή αύριο, το μεσημέρι”. Εμείς πήγαμε το απόγευμα όταν αυτοί είχαν φύγει και μοιράσαμε το υλικό μας.
»Μας πέρασαν πειθαρχικό στην ΑΣΟΕΕ. Η εξέλιξη ήταν ότι στις 5 του Φλεβάρη, οι φοιτητές μας περίμεναν στο προαύλιο μετά την απολογία μας στον Πρύτανη – μια φλογερή απολογία για την δημοκρατία και τις ακαδημαϊκές ελευθερίες – και κατεβήκαμε κάτω και τους έβγαλα λόγο στο προαύλιο. Σύμφωνα με την αστυνομία ήταν 1.500 άτομα. Ήταν η πρώτη μεγάλη ανοιχτή μαζική εκδήλωση στη δικτατορία. Αμέσως μετά μας πιάσανε και φάγαμε ξύλο».

Από τους «επαγγελματίας» στους «ανώνυμους»… και το «αλώνι»
Τον Γενάρη του 1974 «έγινε μια σύσκεψη με ανθρώπους του “Ρήγα” και επειδή τα πανεπιστήμια είχαν νεκρώσει και δεν πατάγανε φοιτητές (σσ. μετά την Εξέγερση του Πολυτεχνείου) είπαμε να τα ζωντανέψουμε και να σπάσουμε την τρομοκρατία. Προσφέρθηκα λοιπόν να πάω στην ΑΣΟΕΕ ξέροντας ότι μπορεί να με συλλάβουν. Αλλά δεν περίμενα να με συλλάβει η ΕΣΑ. Δεν το πίστεψα στην αρχή. Ήταν με πολιτικά.». Επικεφαλής των ΕΣΑτζήδων ήταν ο ταγματάρχης Κουλουμβάκης.«Την ασφάλεια την ήξερα απέξω κι ανακατωτά» συνεχίζει ο Μάκης Μπαλαούρας. «Ήξερα τους “κακούς” και τους “καλούς” μπάτσους. Ήξερα πώς θα μου συμπεριφέρονταν, τι απειλές θα εκτόξευαν. Μπορούσα να τους δουλέψω κι εγώ. Μου έλεγαν “θα σε στείλουμε εξορία στην Ανάφη”. Τους έλεγα “ωραίο νησί η Ανάφη”. Να μια μπουνιά. Στην ΕΣΑ ήταν διαφορετικά. Είχα δει ανθρώπους που είχαν βγει ερείπια. Είχαν συλληφθεί ως μέλη παράνομων οργανώσεων όπως του “Ρήγα Φεραίου”, της ΚΝΕ και πολλών άλλων. Πέρασαν μεγάλα βασανιστήρια».
«Όταν με πήγανε στο ΕΑΤ, σταμάτησε το τζιπ και με περίμεναν καμια 15αριά ΕΣΑτζήδες. Το περίφημο “αλώνι”. Είναι ένας κύκλος από 10 – 15 άτομα, σε βάζουν στη μέση και όποιος προλάβει σε δέρνει. Μπουνιές, κλωτσιές, γκλοπ. Κατευθείαν. Ήταν η “υποδοχή”. Για να “βάλεις μυαλό” και να είσαι έτοιμος μετά για την ανάκριση. Ήταν άλλο πράγμα αυτό το βασανιστήριο γιατί δεν ήξερες τι θα πάθεις. Όταν σε κλωτσάνε στην πλάτη, στα νεφρά, στο κεφάλι, μπορεί να πάθεις εσωτερική αιμορραγία. Οι ΕΣΑτζήδες δεν φοβόντουσαν όπως στην Ασφάλεια, γιατί θεωρούσαν τον εαυτό τους το “ανφάν γκατέ” της δικτατορίας. Επίσης, ήταν ανώνυμοι. Δεν ήταν όπως στην αστυνομία που μπορούσες να μάθεις τα ονόματά τους. Τα έλεγαν και μόνοι τους, επειδή θεωρούσαν ότι ήταν απλά “επαγγελματίες” που έκαναν την δουλειά τους. Στην ΕΣΑ ήταν τελείως διαφορετικοί.
»Οι ανακριτικές μέθοδοι είχαν και διαφορές και συμπτώσεις. Ας πούμε, την πολύωρη ορθοστασία την είχα υποστεί και στην Ασφάλεια. Σε βάζανε σε ένα εντελώς άδειο κελί και σου έδιναν χαρτί και μολύβι για να γράψεις τι ξέρεις. Αυτό έπρεπε να το κάνεις όρθιος. Τρελαινόσουν. Και κοιτούσαν από το παραθυράκι της πόρτας αν είσαι ακόμη όρθιος. Αν δεν ήσουν, σε πλακώνανε στο ξύλο.
»Αλλά στην ΕΣΑ ήταν και μεγαλύτερη η αγριότητα. Πέρασα την ανάκριση, με απείλησαν και με περίστροφο. Και ο Κουλουμβάκης που με συνέλαβε, ο ταγματάρχης, και ο Σπανός που ήταν διοικητής και είχε διαδεχθεί τον Ιωαννίδη στην ηγεσία της ΕΣΑ. Ο Σπανός με “υποδέχθηκε” με το περίστροφο και μου είπε “πέστα όλα”».

Πώς μπορεί να σε τρομάξει ένα αρνάκι Αργεντινής και ένα μοσχαράκι Ροδεσίας
Μέσα αυτό το «τρομοκρατικό περιβάλλον», όπως το χαρακτηρίζει ο Μ. Μπαλαούρας, κάθε τι που πέφτει στην αντίληψη του θύματος, προσαρμόζεται στην κατάστασή του και παίρνει άλλες διαστάσεις.
Στο γραφείο του Κουλουμβάκη που τον πήγαν, ο Μ. Μπαλαούρας είδε φακέλους που έγραφαν «αρνάκι Αργεντινής» και «μοσχαράκι Ροδεσίας». «Σκέφτηκα ότι είναι δικοί μας σκοτωμένοι (σσ: με συνθηματικές ονομασίες). Από το Πολυτεχνείο. Ξέραμε για νεκρούς, αλλά δεν ξέραμε αριθμό. Τους κράταγαν για μέρες στα ψυγεία και τους έδιναν στις οικογένειές τους αργότερα για να μην ταυτιστούν χρονικά με την εξέγερση. Τρομοκρατήθηκα ότι θα γίνω κι εγώ “μοσχαράκι” και “αρνάκι” σε κάποιον φάκελο.. Αλλά αυτή ήταν η υπόθεση του σκανδάλου με τα κρέατα του Μπαλόπουλου. Ήταν δεξί χέρι του Παπαδόπουλου και είχε γίνει υπουργός Εμπορίου. Έφερνε σάπια κρέατα από Αργεντινή και Ροδεσία που αγόραζε πάμφθηνα και τα έφερνε στην Ελλάδα, που τα έδινε και στον στρατό με δεκαπλάσια τιμή. Θησαύριζαν. Εμείς δεν τα ξέραμε τότε αυτά και όταν με συνέλαβαν, την επόμενη μέρα γέμισε η φυλακή με κρατούμενους από την υπόθεση κρεάτων. Ήμουν “τυχερός”, γιατί αναγκαστικά με πήγαν στην ΕΣΑ της Νέας Φιλαδέλφειας. Όπου ήταν κρατητήριο, αλλά όχι ανακριτικό κέντρο.
»Εκεί με βάλανε σε πλήρη απομόνωση. Δεν σε βγάζανε ούτε στο προαύλιο. Δεν έβλεπες το φως της μέρας. Δεν είχες άνθρωπο να μιλήσεις. Δεν είχες βιβλίο να διαβάσεις. Είχες μόνο ένα κρεβάτι και μια κουβέρτα. Και καθόσουν ώρες ατελείωτες μέσα στο κερί μόνος σου. Μπορείς να τρελαθείς. Μετά από ενάμιση μήνα μόνο άρχισαν να μας βγάζουν για πέντε λεπτά να δούμε λίγο φυσικό φως. Εκεί έμεινα τρεισήμισι μήνες».

«Αγνοούμενος»…
Ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά όλων των διδακτοριών – και ουσιαστικά ένα επιπλέον βασανιστήριο, τόσο για το άμεσο θύμα, όσο και για την οικογένειά του – είναι η απόλυτη ανυπαρξία πληροφοριών για την «τύχη» του. Οι συλληφθέντες «εξαφανίζονται».
«Οι δικοί μου άνθρωποι δεν ξέρανε τίποτα για το πού βρισκόμουν. Εξαφανίστηκα. Από την δράση μου κατάλαβαν ότι με συλλάβανε. Η αδερφή μου πήγε στην Ασφάλεια, της είπαν ότι “δεν τον έχουμε εμείς” και ότι μπορεί να το “έσκασα” στο εξωτερικό και άλλες τέτοιες σαχλαμάρες.
»Ο Πάνος Γεραμάνης ήταν πολύ φίλος μου. Δημοσιογράφος εκείνος στην εφημερίδα “Ακρόπολη” τότε, γνωριστήκαμε όταν πηγαίναμε στις εφημερίδες να δώσουμε το υλικό μας με τις θέσεις μας. Μια φορά ο Πάνος μας ειδοποίησε ότι με κάποιον που μιλούσαμε ήταν χαφιές και από τότε γίναμε φίλοι. Ο Πάνος λοιπόν πληροφορήθηκε από κάποιους φίλους μου στην ΑΣΟΕΕ ότι με συλλάβανε και έδωσε την πληροφορία στην Ντόιτσε Βέλε. Και έτσι το μάθανε οι δικοί μου ότι ήμουν στην ΕΣΑ. Αναγκάστηκαν να παραδεχθούν ότι με έχουν, αλλά “δεν μπορούμε να σου πούμε πού είναι”. Η αδερφή μου τους ρώτησε τι επιτρέπεται να μου στείλει και της είπαν, σώβρακα. Καινούργια,. “‘Όπως τα αγοράζεις από το μαγαζί, να τα φέρνεις κατευθείαν εδώ”, της είπαν. Μέσα στα σώβρακα υπήρχε ένα χαρτόνι και με αυτά τα χαρτόνια έφτιαξα τράπουλα. Πέρναγα την ώρα μου ρίχνοντας πασιέντζες και παίζοντας πόκερ με τον εαυτό μου. Το ζητούμενο ήταν πότε θα βγω. Η πασιέτζα έλεγε “άμεσα”, άλλα τελικά βγήκα τον Απρίλη του ’74».

Πώς κατασκευάζεται ένας βασανιστής
Για τον Μάκη Μπαλαούρα, η δημιουργία ενός βασανιστή γίνεται από πολλά πράγματα μαζί. Τα παρέθεσε χωρίς να αξιολογεί την σημασία του ενός σε σχέση με το άλλο, αφού λειτουργούν με λανθάνοντα, πολύπλοκο τρόπο.
«Η οικογένεια. Εάν του έχουν πιπιλήσει το κεφάλι ότι “εμείς είμαστε οι καλοί”, οι “πατριώτες”, άνθρωποι της εκκλησίας. Και εκείνος είναι κομμουνιστής, άθεος, “θέλει να δώσει την πατρίδα μας στους Ρώσους”. Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν είχε ένα ευνοϊκό πεδίο στο κεφάλι του για να δεχθεί τα πιο ακραία πράγματα της χούντας.
Ακολουθεί η συνεχόμενη προπαγάνδα. Η οργανωμένη. Με λόγους στον στρατό. Με φωτογραφίες υποτιθέμενων “εγκλημάτων” του “εχθρού”, τις οποίες δεν είχαν την δυνατότητα να καταλάβουν αν ήταν αληθινές.
Να έχει υποστεί ο ίδιος ο βασανιστής κακομεταχείριση. Όταν με πιάσανε, το πολύ ξύλο το έφαγα μέσα στην κλούβα της αστυνομίας.
Από αστυνομικούς που τους είχαν ώρες ολόκληρες μέσα στο λεωφορείο και όρθιους έξω. Και τους έλεγαν ότι τα τραβάνε αυτά για “κάποια κωλόπαιδα που δεν σας αφήνουν να πάτε σπίτια σας και να δείτε τις κοπέλες σας”».

«Συστατική επιστολή» σε ΕΣΑτζή
Ο χαρακτήρας παίζει επίσης ρόλο. «Ένας ΕΣΑτζής, από την Ρόδο, ήταν ερωτευμένος με μια Σουηδέζα. Και η Σουηδία τότε ήταν στα κάγκελα ενάντια στην χούντα στην Ελλάδα. Η Σουηδέζα έμαθε ότι είναι ΕΣΑτζής – εκείνος της το έκρυβε και της έλεγε ότι είναι φαντάρος – και του είπε, “ή εμένα ή την ΕΣΑ”. Και μου λέει “θέλω την βοήθειά σου, τι να κάνω”. Μου είπε ότι θέλει να το σκάσει στο εξωτερικό. Και του λέω “πώς θα πας; Αν σε πιάσουν και ειδικά που είσαι ΕΣΑτζής θα σε διαλύσουν. Αλλά ακόμη κι αν τα καταφέρεις τι θα κάνεις στην Σουηδία; Πώς θα ζήσεις;”. Και τότε του είπα ότι θα “σου δώσω συστατική επιστολή ότι είσαι καλό παιδί και δεν μας δέρνεις”».
Ακόμη ένα χαρακτηριστικό των βασανιστών ήταν η εντοπιότητα. Αν τύχαινε να είναι συντοπίτες με το θύμα, το βασάνιζαν επειδή ήταν… η «ντροπή του τόπου». «Εμένα», θυμάται ο Μ. Μπαλαούρας, «με βασάνιζε ένας ΕΣΑτζής, μπουζουξής στο επάγγελμα, μόνο και μόνο επειδή ήμουν κι εγώ από την Ηλεία». Όταν ο Μ. Μπαλαούρας έμαθε το επάγγελμά του, την επόμενη φορά που ήρθε για το καθημερινό ξύλο, του είπε ότι ξέρει μια γνωστή τραγουδίστρια της εποχής και ότι αν της μιλούσε, δεν θα έβρισκε πουθενά δουλειά. Και ο ΕΣΑτζής, άναυδος, έπαψε έκτοτε να τον βασανίζει!

Τα «υλικά» της αντοχής
Τι είναι όμως αυτό που μετατρέπουν τα θύματα των βασανιστών σε τελικούς νικητές; Τι τους κάνει να αντέχουν; «Η πίστη στα ιδανικά και τις ιδέες σου» μας λέει ο Μ. Μπαλαούρας. «Και ότι έχεις ανθρώπους φίλους, αγαπημένους, που σε στηρίζουν και πιστεύουν σε σένα. Ότι δεν είσαι μόνος σου».
 

tvxs.gr

Συναντώντας τον βασανιστή μου Του Μάκη Μπαλαούρα

Γενάρης 1974, τα Πανεπιστήμια ( μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου), έρημα «γιατί τα ‘σκιαζε η φοβέρα…». Συνάντηση με συντρόφους του Ρήγα Φεραίου στα Εξάρχεια, αναρωτιόμαστε πως να σπάσουμε τη τρομοκρατία της Δικτατορίας Ιωαννίδη.
Προσφέρθηκα να παρουσιαστώ στην ΑΣΟΕΕ. Λίγη ώρα μετά την εμφάνιση μου, ΕΣΑτζήδες, με επικεφαλής το δεξί χέρι Ιωαννίδη, τον διαβόητο ταγματάρχη Κουλουμβάκη, με συνέλαβαν.
Φοβήθηκα. Σε αντίθεση με την Ασφάλεια Αθηνών, που από τις πολλές συλλήψεις και ξύλο (όπως ξερίζωμα μαλλιών από Σμαΐλη) είχα μάθει απέξω τους βασανιστές, τους ρόλους τους, καθώς και την (επιστημονική;) αποφυγή ανήκεστου βλάβης, η ΕΣΑ με τρομοκρατούσε. Είχα δει συμφοιτητές/συμφοιτήτριες μου σερνόμενα ερείπια..
Στο ΕΑΤ με υποδέχτηκαν με το «αλώνι», κύκλος 10-15 ΕΣΑτζήδων που κλότσαγαν και γρονθοκοπούσαν άγαρμπα…
Πιθανολόγησα ότι δεν ήξεραν τη συνάντηση με Ρηγάδες. Θα το είχα καταλάβει όταν το ξύλο συνοδευόταν με βρισιές και απειλές που αφορούσαν τη δράση μου στο μαζικό κίνημα, όπως «κωλ..παιδα, κουμούνια, θα πεθάνετε, νομίσατε ότι από τα πανεπιστήμια θα ρίξετε την εθνική κυβέρνηση».. Με επέστρεψαν στον Κουλουμβάκη. Η βιβλιοθήκη γεμάτη με ντοσιέ, «Αρνάκι γάλακτος Ροδεσίας», «Μοσχαράκι Αργεντινής». Τρομοκρατήθηκα, νόμισα ότι είναι δολοφονημένοι καταχωρημένοι με κωδικούς κρεάτων! Αργότερα έμαθα ότι αφορούσαν το σκάνδαλο στελέχους της χούντας, Μπαλόπουλου με τα σάπια κρέατα!
Στις απειλές του Κουλουμβάκη, επανέλαβα ότι η δράση μου στο μαζικό Φοιτητικό Κίνημα είναι δημόσια και γνωστή στην Ασφάλεια. Έγινε έξαλλος: «Εδώ δεν είναι η εξοχή της Ασφάλειας που χαϊδεύει, είναι το άντρο του ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπως το λέτε εσείς τα κουμούνια»! Φώναξε τους δικούς του για τα περαιτέρω. (Το ίδιο επαναλήφθηκε μέρες μετά με τον διάδοχο του Ιωαννίδη, Σπανό…» που με απείλησε με το περίστροφο για «να τα πω όλα»).
Όλο το σώμα μου πονούσε, ιδιαίτερα το αυτί κουδούνιζε, ζαλάδα και απώλεια ακοής. Ο περιβόητος γιατρός Κόφας μου είπε χαμογελαστά, ότι θα περάσει και να προσέχω να μη πέσω πάλι…
Με μετέφεραν στο Νο 5, εκεί όπου είναι τώρα το Μουσείο των Εξορισθέντων-Φυλακισθέντων Δικτατορίας! Δύναμη μου ότι δε βρήκαν τα κρυμμένα στη φόδρα του αμπέχονου, μολυβάκι, ξυραφάκι, τσιγάρο, σπιρτόξυλα, επιφάνεια κρούσης. Για κάθε ενδεχόμενο, όπως είχα μάθει από παλιούς…
Πολλοί βασανιζόμενοι αντέχουν γιατί η πίστη στην ιδεολογία και η στήριξη αγαπημένων και συντρόφων σε δυναμώνει.
…συστατική επιστολή σε ΕΣΑτζή
Το ΕΑΤ-ΕΣΑ γέμισε με κρατούμενους από το σκάνδαλο κρεάτων. Με μετάφεραν στην ΕΣΑ Ν. Φιλαδέλφειας. Απόλυτη απομόνωση από ανθρώπους, ήλιο, βιβλία. Υιοθέτησα το απόφθεγμα Ζαχαριάδη «Αγάπα το κελί σου, τρώγε το φαΐ σου, διάβαζε πολύ». Βιβλία όμως απαγορευμένα! Στο διάστημα αυτό ήμουν αγνοούμενος. Οι φίλοι μου πιθανολόγησαν ότι με συνέλαβε η ΕΣΑ. Δε παραδέχονταν τη σύλληψη μου και δε παραλάμβαναν τα εσώρουχα που προσπαθούσε να παραδώσει στο ΕΑΤ η αδελφή μου. Ο δαιμόνιος Πάνος Γεραμάνης, αγαπημένος μου φίλος ενημέρωσε την Deutsche Welle και έγινε γνωστή η σύλληψη μου. Έτσι αναγκάστηκαν να τα παραλάβουν. Από τα χαρτόνια της συσκευασίας έφτιαξα τράπουλα. Με την τράπουλα έπαιζα πασιέντζες και πόκερ μπλοφάροντας τον εαυτό μου για να δω αν θα βγω…
Η ΕΣΑ Φιλαδέλφειας δεν ήταν ανακριτικό κέντρο. Το ξύλο έπεφτε με πρωτοβουλία ΕΣΑτζήδων για συμμόρφωση, τσαμπουκά προσβολή επειδή θεωρούσαν ότι ως «συμπατριώτες» μολύνουμε τον τόπο τους (παρόμοια συμπεριφέρονταν και οι ασφαλίτες)…
Κάθε πρωί, ένας δεσμοφύλακας έμπαινε στο κελί μου, αμίλητος κτυπώντας με παντού με γκλομπ. Πονούσα σωματικά, κυρίως όμως ψυχολογικά γιατί δεν ήξερα την αιτία.
Μια μέρα με επισκέφτηκε ένας άλλος δεσμοφύλακας, νόμισα ότι και αυτός θα με γκλόμπιζε, αλλά ζήτησε τη …βοήθεια μου!
– Είμαι από Ρόδο, αγαπιόμαστε με μια Σουηδέζα, έμαθε ότι είμαι ΕΣΑτζής και μου είπε: «ή εμένα ή την ΕΣΑ».
-Και τι θέλεις από εμένα;
-Να με συμβουλέψεις τι να κάνω. Σκέφτομαι να λιποτακτήσω.
Υποψιάστηκα ότι με ψάρευε αν γνωρίζω τρόπους διαφυγής από Ελλάδα, για να με καρφώσει. Τότε, μου ήλθε φαεινή και προκλητική ιδέα.
-Αν γίνεις καλός με τους κρατούμενους θα σου δώσω συστατική επιστολή!
Έλαμψε το πρόσωπο του. Από τότε μας πέταγε από τα κάγκελα μήλα και ενίοτε σοκολάτες!
Η Κλάρα με σώζει από Μπάμπη
Τον ρώτησα για το ποιον του καθημερινού μου βασανιστή. «Μπάμπης Μ… από Πύργο, επαγγελματίας μπουζουξής», είπε.
Το επόμενο πρωί μπήκε ο Μπάμπης κραδαίνοντας το γκλομπ. Τον αιφνιδίασα πιάνοντας το.
-Είμαι πολύ φίλος της Κλάρας (πασίγνωστη πανελλαδικά ντιζέζ) και δε θα βρεις ποτέ και πουθενά δουλειά…
Ο Μπάμπης αποσβολωμένος έφυγε! Στην επόμενη επίσκεψη του, χωρίς γκλομπ, ψιθύριζε το «Μαργαρίτα Μαργαρώ». Πριν τα χάσω τελείως, άρχισε το γλείψιμο, ρωτώντας για τον ρυθμό, προκειμένου να τον διορθώσει! Από τότε ο Μπάμπης αρνάκι. Μόνο μήλα δε μας έριχνε…
Πως κατασκευάζονται οι βασανιστές
Έβαλα ως στόχο να βρω, για διαφορετικούς λόγους, Ροδίτη και Μπάμπη. Ήθελα να καταλάβω τη ψυχοσύνθεση απλών ανθρώπων που γίνονται βασανιστές.
Διαπίστωσα προσωπικά μεθόδους κατασκευής. Μπήκαν στο κελί μου 4 ΕΣΑτζήδες. Ανάμεσα ένα όμορφο παιδί. Του έδωσαν το γκλομπ λέγοντας του «αυτός είναι κομουνιστής, θα σφάξει τη μάνα σου, θα βιάσει την αδελφή σου, θα μας πάει στη Ρωσία. Χτύπα τον»! Κοιταζόμασταν στα μάτια. Πέρασε ένας αιώνας! Κατέβασε το γκλομπ, έκανε μεταβολή και έφυγε.. Τον κυνήγησαν βλαστημώντας και χτυπώντας. Δεν τον είδα ξανά εκεί. Μήνες αργότερα τον συνάντησα σε περιπολία στη Σταδίου. Κοιταχτήκαμε. Μου έκανε ένα ανεπαίσθητο χαμόγελο! Χάρηκα που ήταν ακόμα γερός…
Δε γνωρίζω αν ο άνθρωπος μπορεί να κατασκευαστεί βασανιστής από εξουσία, προπαγάνδα, βασανισμό ή αν έχει ροπή σαδισμού. Έζησα όμως το αντίστροφο. Ο Ροδίτης που αγάπησε τη Σουηδέζα και ο βασανιστής «Τίγρης» που έγινε αρνάκι, ερωτευόμενος μια συγκρατούμενη μου… Αναζήτησα τον Ροδίτη, φίλοι από το νησί έψαξαν, φημολογείται ότι ζει στη Σουηδία!
Η συνάντηση με Μπάμπη
Ο Μπάμπης άγνωστος. Έβγαλα ντελάλη, βρέθηκε ένας Πυργαίος αυτοδιοικητικός που τον ήξερε. «Να του πεις ότι θέλω να μιλήσουμε». Ο Μπάμπης ανένδοτος, «θα με δείρει ο Μπαλαούρας».
Τον κατάφερε και συναντηθήκαμε σε ταβέρνα. Ο φόβος επαναφοράς τρομακτικών μνημών μου, χαλάρωσε με βοήθεια παρέας και κρασιού.
Δεν εργάστηκε ως μπουζουξής, δουλειές του ποδαριού..
-Γιατί ρε Μπάμπη ερχόσουν και με σάπιζες;
-Εγώ; Ποτέ δε κτύπησα κανέναν.
-Τι λες δεν ερχόσουν και έκανες αυτό και αυτό; Δεν σου είπα για την Κλάρα;
-Ήμουν τόσο καλός που η μάνα της (τάδε) κρατούμενης ερχόταν με αυτοκινητάρα, πηγαίναμε στα καλύτερα εστιατόρια γιατί πρόσεχα τη κόρη της.
Δεν έβγαινε άκρη, ο Μπάμπης δεν «έσπασε» ούτε στιγμή. Όλα με.. στοργή. Θα με ψηφίσει μάλιστα στις επόμενες εκλογές, δήλωσε! Ψεύδεται είπε η παρέα και ο αυτοδιοικητικός-δικηγόρος με εμπειρία. Η συγκρατούμενη μου, τον διέψευσε, ήταν κακός και ουδέποτε γνωρίστηκε με τη μητέρα της..
Ας είναι. Δε κατάφερα να λύσω τις απορίες μου. Είναι πιο σύνθετο πρόβλημα. Και η επιστήμη διχασμένη…
( από την Εφημερίδα των Συντακτών https://www.efsyn.gr/nisides/318967_synantontas-ton-basanisti-moy )

Μ. Μπαλαούρας: Καθαρές κουβέντες στην Ηλεία κ. Μητσοτάκη

Αύριο θα έλθει ο πρωθυπουργός στη κατακαημένη, κατακαμένη, ξεχασμένη και ριγμένη Ηλεία.
Ως πρωθυπουργός είναι καλοδεχούμενος, αρκεί να μιλήσει καθαρά και σταράτα με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τα μείζονα προβλήματα του Νομού μας και όχι, όπως συνεχώς πράττει, με επικοινωνιακές πομφόλυγες, ασάφειες, αοριστίες και υπεκφυγές.
1. Δρόμος Πάτρα-Πύργος
Προφανώς δε θα κάνει αυτοκριτική, δε το συνηθίζει άλλωστε, γιατί ο δρόμος, όπως είχε προγραμματιστεί από τη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα είχε παραδοθεί εντός του επόμενου έτους, 2022, ενώ με τις δοσοληψίες κυβέρνησης ΝΔ- Καραμανλή, στη καλύτερη θα είναι έτοιμος στο τέλος του 2024. Να μας πει, λοιπόν, αν και πότε θα δώσει την έγκριση η Κομισιόν, συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και όχι ασάφειες…
2. Πανεπιστημιακές Σχολές
Να μας πει συγκεκριμένα αν στους άμεσους σχεδιασμούς της κυβέρνησης του είναι η επαναφορά ή έστω η ίδρυση νέων σχολών που να ταιριάζουν με το πολιτισμικό φορτίο της Ηλείας.
3. Νοσοκομεία
Για το Νοσοκομείο Αμαλιάδας, που σήμερα η κυβέρνηση το κατάντησε εμβολιαστικό κέντρο, ποια είναι η προοπτική του; Να μετατραπεί σε Κέντρο Υγείας; Όσον αφορά του Πύργου, ουσιαστικά με τη κυβέρνηση ΝΔ, και πριν την επιδημία δεν έχει παύσει μόνο να είναι ένα πλήρες μητροπολιτικό νοσοκομείο, αλλά το οδήγησαν εντελώς και εκτός της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Να μας πει, τελικά, αν θα υπάρξει σοβαρός υγειονομικός χάρτης της Ηλείας.
4. Άμεσα έργα και Φορέας ανασυγκρότησης Ηλείας
α)Στην πυρόπληκτη και ως εκ τούτου πλημμυρόπληκτη (και από κλιματική κρίση) χρειάζονται άμεσα έργα και δράσεις. Αποζημιώσεις στους πληγέντες, αγρότες, κτηνοτρόφους, επαγγελματίες και επανορθώσεις στις πληγείσες περιοχές.
β) Μπορεί η πλειοψηφία των αιρετών αυτοδιοίκησης να μη προσπάθησε (ή, έστω, να μη κατάφερε) να αγωνιστεί για τη δημιουργία ενός Πανηλειακού μετώπου που θα οδηγούσε σε φορέα ανασυγκρότησης της Ηλείας, όπως έγινε στην Εύβοια. Όμως, έστω και τώρα να διαμηνυθεί στον κ. Μητσοτάκη, πριν κατέβει στην Ηλεία, ότι είμαστε ανυποχώρητοι στη δημιουργία ενός φορέα ανασυγκρότησης. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε συμβατό με διεκδικήσεις, το ρόλο αυτό να τον παίζει στη πολιτική σκηνή ο ΣΥΡΙΖΑ (και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης) που στρίμωξε και οδήγησε σε αμήχανες δικαιολογίες πολλές φορές τη κυβέρνηση και εδώ οι φορείς να ψελλίζουν κάποιες εγκλήσεις και τελικά να μένουν αδρανείς…
Αν ο κ. Μητσοτάκης αύριο ανακοινώσει κάτι τέτοιο, τότε θα οφείλεται κυρίως στην έντονη πίεση ΣΥΡΙΖΑ.
Εμείς οι Ηλείοι θα εξακολουθούμε να κινούμαστε για το θεαθήναι, παραμένοντας αδρανείς;

Μ. Μπαλαούρας: Τσουνάμι ακρίβειας και η κυβέρνηση σφυρίζει αδιάφορα

Ντόμινο φέρνει η αύξηση των τιμών στην ενέργεια. Στη παραγωγή, στα αγροτικά προϊόντα και στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, εξ αιτίας της ανόδου του κόστους τους σε σχέση με τις ξένες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών η τιμή της απλής αμόλυβδης είναι αυξημένη κατά 24% σε σχέση με το 2020, η τιμή του πετρελαίου κίνησης έχει αυξηθεί κατά 33%, ενώ κάθε ρεκόρ σπάει η τιμή του υγραερίου, που αυξήθηθηκε 36%.
Το «καλάθι» της νοικοκυράς, σε βασικά αγαθά έχει εκτοξευθεί. Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η τιμή των νωπών λαχανικών έχει αυξηθεί 21% , του ελαιόλαδου 19%. Αυγά, δημητριακά, ψάρια ζυμαρικά, τυριά και αναψυκτικά άνω του 10%. Στα ενοίκια, η μέση αύξηση έφτασε το 23,8% ως αποτέλεσμα της εκτόξευσης των αντικειμενικών αξιών.
Σύμφωνα με την Eurostat, στην Ελλάδα ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί τον Οκτώβριο στο 3%, από 1,9% τον Σεπτέμβριο, υψηλότερη τιμή πληθωρισμού των τελευταίων 13 ετών (Ιούλιος 2008), ενώ ο ρυθμός των αυξητικών τάσεων είναι ο πιο γρήγορος από το 1997.
Η κατάσταση αυτή «τρομάζει» τα νοικοκυριά και, δημιουργεί μεγάλες δυσχέρειες στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών ένα νοικοκυριό για να ζεσταθεί:
• διαμέρισμα 40–50 τ.μ. θα χρειαστεί 760 λίτρα. Πέρυσι: 606,48 € Φέτος: 881,6 Διαφορά 275,12 €
• διαμέρισμα 70–90 τ.μ. 4 ατόμων θα χρειαστεί 2.213 λίτρα. Πέρυσι: 1.765 € Φέτος: 2.567,08 Διαφορά 802,08 €.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις το κύμα των ανατιμήσεων στο ρεύμα θα συνεχιστεί, τουλάχιστον και το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Η κυβέρνηση απλώς καθησυχάζει και παρατηρεί
Στην Ελλάδα, επιπλέον καταγράφονται φαινόμενα αισχροκέρδειας, καρτέλ (ιδίως ιδιωτών παρόχων ρεύματος), εναρμονισμένων πρακτικών και η κυβέρνηση δεν ενεργοποιεί, ούτε τα απομεινάρια των ελεγκτικών μηχανισμών που άφησε, για να αντιμετωπίσει το τσουνάμι αυξήσεων. Στους καταναλωτές καταγράφεται φόβος για την εκτίναξη τιμών στις γιορτές των Χριστουγέννων.
Η κυβέρνηση, ούτε καν ακολούθησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που προέτρεψε τα κράτη να υλοποιήσουν πακέτο 7 κατευθύνσεων για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις ανατιμήσεις στην ενέργεια. Πολύ περισσότερο που η Ελλάδα, ενώ είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης στη χονδρική τιμή του ρεύματος, δε παραδειγματίστηκε από χώρες, όπως Ισπανία και Πορτογαλία που έθεσαν πλαφόν στα τιμολόγια.
H κυβέρνηση Σάντσεθ μείωσε τον ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια στο 10% από 21%, μείωσε 10 φορές (στο ασήμαντο 0,5%) τον ειδικό φόρο κατανάλωσης και κατάσχεσε υπερκέρδη 2,6 δισ. από τις ηλεκτρικές εταιρείες προκαλώντας ανοιχτό πόλεμο μαζί τους.
Παρότι, η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση με τον υψηλότερο ειδικό φόρο κατανάλωσης στην ΕΕ που φτάνει τα 70 ευρώ ανά 100 λίτρα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε συγκεκριμένη τροπολογία για την μείωση του στην ενέργεια στα κατώτατα επίπεδα που επιτρέπει η ΕΕ, που η κυβέρνηση απέρριψε.
Ταυτόχρονα Ισπανία και Πορτογαλία ακολούθησαν άλλη πολιτική, φιλεργατική και κοινωνική, προχώρησαν σε διαδοχικές αυξήσεις του κατώτατου μισθού, σε μέτρα βελτίωσης και προστασίας των εργαζομένων και έτσι σημείωσαν υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Λεφτά υπάρχουν μόνο για τους γαλάζιους φίλους

Ενώ 1 στα 3 νοικοκυριά δε μπορεί να ανταποκριθεί στις βασικές δαπάνες διαβίωσης, η κυβέρνηση, μέσα στη δίνη της κρίσης, εκχωρεί σε ιδιώτες τη ΔΕΗ και τις Λαϊκές, αφήνοντας απροστάτευτους τους πολίτες». Κυβερνητικοί υπουργοί βγαίνουν στα κανάλια ισχυριζόμενοι, όπως ο αν. υπουργός Οικονομικών Σκυλακάκης που δήλωσε ότι «η κυβέρνηση δε θα δώσει έκτακτη ενίσχυση στους χαμηλοσυνταξιούχους, έχουμε ανάκαμψη, όχι ανάπτυξη»!
Όμως, σύμφωνα με την «Ναυτεμπορική» το 65% των δημοσίων συμβάσεων που έχει συνάψει η κυβέρνηση το τελευταίο 18μηνο, έγιναν με απευθείας αναθέσεις! Δηλαδή, 197.969 απευθείας αναθέσεις, ανερχόμενες στα 2,17 δισ. ευρώ!!! Προφανώς, μόνο για τους γαλάζιους κολλητούς λεφτά, υπάρχουν…