Περιεχόμενα:
- Εισαγωγή
- Ιστορία
- Υποδομές
- Πολιτιστικές -Αθλητικές-Εκπαιδευτικές υποδομές
- Υποδομές
- Συνεργασίες-Υποστηρικτικό υλικό
- Σύγχρονες τάσεις τουριστικής ανάπτυξης
- Πρόσβαση στην Ολυμπία, πρόσβαση στη θάλασσα
- Πολιτισμικές δράσεις
- Αναβάθμιση του Μουσείου Αρχαίας Ολυμπίας
- Φορέας για διαχείριση-ευθύνη υλοποίησης έργου
- Πρέσβεις επί τιμή: διορισμός διεθνούς φήμης προσωπικοτήτων
- Επαναφορά τουΔήμου Αρχαίας Ολυμπίας σε Καποδιστριακό
Εισαγωγή:
Η Ηλεία είναι ευλογημένος τόπος, με μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Παρόλα αυτά, αντί να ακμάζει, βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της φτώχειας πανελλαδικά. Το κατά κεφαλήν εισόδημα του Νομού μας, από το 85% του εθνικού μέσου όρου το 1982, έπεσε στο 53% το 2009!
Για να αντιστρέψουμε την παρακμή, χρειαζόμαστε μια νέα αναπτυξιακή συνταγή. Με κεντρική ιδέα και βασικό πυρήνα την Αρχαία Ολυμπία και ακτινώσεις σε ολόκληρη την Ηλεία. Χρειαζόμαστε δηλαδή ένα πραγματικά φιλόδοξο σχέδιο πλήρους αναβάθμισης της Αρχαίας Ολυμπίας, σε επίπεδο υποδομών, τουριστικής αναβάθμισης, πολιτισμού, πανεπιστημιακό.
Τι σημαίνει Ολυμπία
Η Ολυμπία υπήρξε το πιο δοξασμένο ιερό της Αρχαίας Ελλάδας και ο τόπος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, που επί 1.000 χρόνια κάθε τετραετία τελούνταν στο πλαίσιο των Ολυμπίων, της πιο σημαντικής γιορτής των Ελλήνων. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, οι ελληνικές πόλεις σταματούσαν τις εχθροπραξίες, για να στείλουν τους αθλητές στους αγώνες. Η ολυμπιακή εκεχειρία κρατούσε λίγες μέρες πριν και λίγες μέρες μετά.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες υπήρξαν η μοναδική εκδήλωση του Αρχαίου Κόσμου που αναβίωσε στα τέλη του 19ου αιώνα με εξαιρετική επιτυχία και απέκτησε παγκόσμια εμβέλεια. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι η κορυφαία παγκόσμια αθλητική διοργάνωση: μετέχουν οι καλύτεροι αθλητές του κόσμου, την βλέπουν δισεκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο, άνθρωποι που με δυο λόγια, ακόμη κι αν δεν ξέρουν τίποτα άλλο για την Ελλάδα, ξέρουν την Αρχαία Ολυμπία.
Η Ολυμπία είναι το απόλυτο παγκόσμιο brand name από μόνη της.
Η πρότασή μου έχει ως επίκεντρο την πλήρη αναβάθμιση της Αρχαίας Ολυμπίας σε επίπεδο βασικών υποδομών, πρόσβασης, πολεοδομίας, πολιτισμού, αθλητισμού, ακαδημαϊκό και διεθνούς προβολής:
- Ένας από 34 κορυφαίους χώρους που καταχωρείται στην επίσημη ιστοσελίδα της UNESCO.
- Το brand name του χώρου ισχυροποιείται μέσω της Unesco και του National Geographic. Μοναδικές δυνατότητες προώθησης και marketing του χώρου
- Μέρος ενός κορυφαίου δικτύου χώρων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της E.Ε.
- Πρόσβαση σε εργαλεία και υλικό για διαχείριση επισκεπτών, ανάπτυξη βιώσιμου τουρισμού και marketing.
- Ισχυρή επιρροή στον τρόπο που το κοινό επιλέγει να ταξιδέψει σε χώρους και προορισμούς Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Στον πολιτισμό έχουμε το προνόμιο να μην έχουμε ανταγωνιστές, παρά μόνο τους εαυτούς μας!
Στην Ελλάδα, παρά την αδιαμφισβήτητη συμβολή του τουρισμού στην οικονομική και κοινωνική της ανάπτυξη, η διαχρονική έλλειψη ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, χωροταξικού σχεδιασμού, αστικού και δασικού κτηματολογίου, ο αυτοσχεδιασμός και οι συνεχείς παλινδρομήσεις αποτέλεσαν τροχοπέδη στην τουριστική ανάπτυξη.
Ι. Βασικές Συγκοινωνιακές Υποδομές
Κάθε σχέδιο τουριστικής αναβάθμισης της Αρχαίας Ολυμπίας και γενικότερα της Ηλείας οφείλει να ξεκινήσει από:
α) την ουσιαστική βελτίωση της οδικής πρόσβασης προς αυτήν από όλες τις βασικές εισόδους τουριστών στο νότιο τμήμα της χώρας μας (αεροδρόμια Αθήνας, Αράξου, Καλαμάτας και λιμάνι Κατακόλου).
β) τη βελτίωση της οδικής σύνδεσης της Αρχαίας Ολυμπίας με άλλους μείζονες αρχαιολογικούς χώρους της νότιας Ελλάδας: την Αρχαία Ήλιδα, τον Επικούρειο Απόλλωνα, το Χλεμούτσι, τις Μυκήνες, την Επίδαυρο, την Αθήνα και τους Δελφούς.
γ) τη διάνοιξη διεξόδου από την Ολυμπία προς τη θάλασσα και τα Λουτρά του Καϊάφα.
Οδικές υποδομές που πρέπει να προχωρήσουν
- Επιτάχυνση της κατασκευής του νέου αυτοκινητόδρομου Πάτρα – Πύργος και μελέτη του υπόλοιπου τμήματος της Ολυμπίας Οδού (Πύργος – Ολυμπία).
- Κατασκευή του εγκάρσιου δρόμου Πύργος – Ολυμπία – Βυτίνα – Τρίπολη, που είχε οραματιστεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος προκειμένου να συνδέσει τους αρχαιολογικούς χώρους Ολυμπίας – Επιδαύρου – Μυκηνών και να συντομευθεί η απόσταση της Ολυμπίας από την Αθήνα. Το έργο αυτό έχει ενταχθεί και έχει αρχίσει ήδη μελέτη ύψους 3.996.035 € από το Υπουργείο Υποδομών.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι υπάρχουν όμως και εναλλακτικές δυνατότητες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα εναλλακτικών οδικών αξόνων με ανάλογη λειτουργία είναι:
Η κατασκευή ενός νέου δρόμου, Κατάκολο – Πύργος – Ολυμπία – Φολόη (Εθνικός Δρυμός) – κόμβος Νεστάνης (του αυτοκινητόδρομου Αθήνα – Τρίπολη – Καλαμάτα) ή Κατάκολο – Πύργος – Ολυμπία – Λαγκάδια – Νεστάνη ή Κατάκολο – Πύργος – Ολυμπία – Ανδρίτσαινα – Ναός Επικούρειου Απόλλωνα – Νέα Εθνική Οδός Καλαμάτας Αθηνών. Οι δύο πρώτοι εναλλακτικοί αυτοί δρόμοι μπορούν να συντομεύσουν την απόσταση Ολυμπίας από Αθήνα (κάτω από τα 280 χλμ.) και να διευκολύνουν την άνετη πρόσβαση προς τις Μυκήνες μέσω του ορεινού όγκου της Κεντρικής Πελοποννήσου. Η τρίτη διαδρομή μειώνει την απόσταση Αρχαία Ολυμπία-Αθήνα κάτω των 250 χλμ., ικανοποιεί τις ανάγκες άνετης πρόσβασης στις Μυκήνες, αλλά έχει το επιπλέον πλεονέκτημα ότι αξιοποιεί το ναό – κόσμημα του Επικούρειου.
- Λιμάνι Κατακόλου. Το λιμάνι του Κατακόλου αποτελεί ένα από πέντε
πρώτα λιμάνια της χώρας, δέχεται πάρα πολλά κρουαζιερόπλοια ετησίως (500.000 – 700.000 τουρίστες) και αποτελεί τη βασική πύλη εισόδου τουριστών στην Αρχαία Ολυμπία. Σε επίπεδο λιμενικών υποδομών το Κατάκολο έχει αναβαθμιστεί και είναι σε θέση να υποδέχεται μεγάλα κρουαζιερόπλοια, ωστόσο είναι αισθητικά αδιάφορο και μη ελκυστικό. Το μείζον στοίχημα για το Κατάκολο – κι ευρύτερα την Αρχαία Ολυμπία και την Ηλεία – είναι η μετατροπή του Κατακόλου σε Home Port κρουαζιέρας, δηλαδή σε λιμάνι αναχώρησης ή επιστροφής. Γι’ αυτό υπάρχει ενδιαφέρον από αμερικάνικες (όπως η Carnival) και κινέζικες εταιρείες.
Για να κερδηθεί, ωστόσο, το στοίχημα της μετατροπής του Κατακόλου σε Home Port πρέπει, πρώτον, να βελτιωθεί η αισθητική εικόνα του λιμανιού και της ευρύτερης περιοχής, και δεύτερον, να υπάρξει πλησιέστερη διεθνής αεροπορική σύνδεση προς το λιμάνι. Είναι σημαντικό δηλαδή, παράλληλα με την κατασκευή του νέου λιμενοβραχίονα στο λιμάνι του Κατακόλου, οι τρεις παρεμβάσεις που δρομολογούνται μέσω της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επέμβασης Κατάκολο-Πύργος-Ολυμπία, δηλαδή τα έργα ανάπλασης της χερσαίας ζώνης με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας και της ελκυστικότητας του Λιμανιού, η κατασκευή του δρόμου περιπάτου και του ποδηλατόδρομου Κατάκολο-Πύργος και ο εκσυγχρονισμός του τρένου Κατάκολο -Ολυμπία, να δημιουργήσουν μία εικόνα ελκυστική για τον ταξιδιώτη κρουαζιέρας που έρχεται με προορισμό την Αρχαία Ολυμπία. Παράλληλα με την αναβάθμιση του Κατακόλου, πρέπει να προχωρήσει η αξιοποίηση του συνόλου της περιοχής από την Αρχαία Ολυμπία μέχρι το Κάστρο Χλεμούτσι. Αν το Κατάκολο καταστεί διεθνές Home Port, θα αυξηθεί η διάρκεια παραμονής των τουριστών κρουαζιέρας στην περιοχή από ελάχιστες ώρες που είναι σήμερα σε 2-3 μέρες, και κατά συνέπεια θα είναι θετική η συμβολή τους στην τοπική οικονομία.
- Αεροδρόμιο Ανδραβίδας:Το Αεροδρόμιο της Ανδραβίδας απέχει 40
χλμ. από το Κατάκολο και 52 χλμ. από την Αρχαία Ολυμπία. Δυστυχώς όμως, η επαναλειτουργία του Αεροδρομίου της Ανδραβίδας ως πολιτικού αεροδρομίου δε μπορεί να πραγματοποιηθεί, επειδή η απόσταση μεταξύ Αράξου – Ανδραβίδας είναι μικρότερη από τα 100 χλμ. και δεν επιτρέπεται. Επομένως το βάρος θα πέσει στο Αεροδρόμιο Αράξου. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του νέου αυτοκινητόδρομου Πάτρα-Πύργος, ο χρόνος μειώνεται και η ασφάλεια αυξάνεται, γεγονός που θα ενισχύσει σημαντικά την πρόσβαση στα μνημεία και αξιοθέατα της Ηλείας και τις πιθανότητες ανάδειξης του Κατακόλου σε Home Port και θα δώσει μεγάλη ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου μας.
- Σιδηρόδρομος Αθήνα – Πάτρα – Πύργος: για την τουριστική
αναβάθμιση της Αρχαίας Ολυμπίας και της Ηλείας ευρύτερα, χρειάζεται να ολοκληρωθεί η επαναλειτουργία της βασικής γραμμής Αθήνα – Πάτρα – Πύργος – Ολυμπία – Καλαμάτα, ως εκσυγχρονισμένης γραμμής υψηλών ταχυτήτων. Ο εκσυγχρονισμός της γραμμής Κατάκολο – Πύργος – Ολυμπία έχει προγραμματιστεί στα πλαίσια της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) Πύργου. Για τη γραμμή Πάτρα – Πύργος έχουν γίνει ολοκληρωμένες μελέτες από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και το έργο έχει ενταχθεί στον «Δυτικό Άξονα Πελοποννήσου» και έχει προταθεί για χρηματοδότηση στο Πακέτο Γιούνκερ.
Ήδη πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου 2019 δοκιμαστικό δρομολόγιο μεταξύ των σιδηροδρομικών σταθμών Κιάτου και Αιγίου, έπειτα από οκτώ χρόνια αναστολής της κυκλοφορίας τρένων στο εν λόγω τμήμα. Για να φτάσει ωστόσο το τρένο στον Πύργο, πρέπει πρώτα να φτάσει και να περάσει μέσα από την Πάτρα, γεγονός που φαίνεται ότι θα προχωρήσει μετά την επίλυση της διαμάχης Υπουργείου Υποδομών και Δήμου
Λοιπές συγκοινωνιακές υποδομές
Σύνδεση με υδροπλάνα: Μετά το νόμο που ψηφίσαμε δίνεται η δυνατότητα κατασκευής υδατοδρομίων σε Κυλλήνη και Κατάκολο. Ήδη έχουν εγκριθεί πάνω από 10 άδειες σε όλη την Ελλάδα. Για να προχωρήσουν όμως και στην περιοχή μας θα πρέπει να υπάρξουν πρωτοβουλίες από τους Δήμους, οι οποίοι θα πρέπει να υποβάλουν εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το σύνολο του λιμανιού.
Αεροδρόμιο Επιταλίου: Το αεροδρόμιο αυτό μπορεί να εξυπηρετήσει μικρά αεροπλάνα με επιβάτες υψηλού εισοδηματικού επιπέδου, για να επισκέπτονται τους αρχαιολογικούς χώρους και να απολαμβάνουν τις φυσικές ομορφιές της Ηλείας.
Σύνδεση Ιόνιων Νησιών με Ολυμπία (Κατάκολο) και Δελφούς:
Έχει υποβληθεί επενδυτική πρόταση ύψους 50.000.000 €.
Η επένδυση αφορά το σχεδιασμό ημερήσιας κρουαζιέρας από τα Ιόνια Νησιά, πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος, αντίστοιχης με αυτές σε άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες, για επίσκεψη στην Αρχαία Ολυμπία και στους Δελφούς
Δρόμος που ενώνει τη θάλασσα με την Αρχαία Ολυμπία
Το ολιστικό σχέδιο για την αναβάθμιση της περιοχής Αρχαίας Ολυμπίας δε μπορεί να μην περιέχει την άμεση και σύντομη πρόσβαση των φιλοξενουμένων μέσω ενός σύγχρονου αυτοκινητόδρομου στη θάλασσα, στις υπέροχες παραλίες του Σαμικού, του Καϊάφα, της Ζαχάρως, κάτι που θα επιφέρει και αύξηση της παραμονής τους στην περιοχή και σημαντική αναπτυξιακή ώθηση όλης της Ηλειακής οικονομίας. Στις συναντήσεις μου με τον Χρ. Σπίρτζη και με κεντρικά στελέχη του Υπουργείου Υποδομών από το 2017, είχα θέσει την αναγκαιότητα του έργου και βρήκα θετική ανταπόκριση. Το υπουργείο Υποδομών σχημάτισε και ολοκλήρωσε τον φάκελο με οριστική μελέτη οδοποιίας, γεωλογικές και υδραυλικές μελέτες, μελέτες κόμβων καθώς και έγκριση της ΜΠΕ από την ΕΥΠΕ. Με το δεδομένο αυτό είχα το πράσινο φως να υπογραμμίσω στο Olympia Forum στο 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Πελοποννήσου, που πραγματοποιήθηκε στην Ολυμπία στις 18 Φεβρουαρίου 2019, την αναγκαιότητα του μεγαλεπήβολου αυτού έργου. Έτσι το έργο θα έχει ως αφετηρία την Εθνική οδό Πύργου – Αρχαίας Ολυμπίας (διασταύρωση Πλατάνου) και θα καταλήγει στην Εθνική οδό Πύργου – Κυπαρισσίας (πλησίον Καλλικώμου) και έχει μήκος 10.400 μέτρα. Οφείλω να αναφέρω την παράλληλη συμβολή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, της ΠΕ Ηλείας και του παλιού και πρωτοποριακού Δημάρχου Ολυμπίας Σπύρου Φωτεινού, ο οποίος με εφοδίασε με τις απαραίτητες μελέτες, και που συνεχώς μου υποβάλλει προτάσεις για την αναβάθμιση της περιοχής.
Σύγχρονες τάσεις τουριστικής ανάπτυξης
Η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες στήριξε την τουριστική της ανάπτυξη αποκλειστικά στο μοντέλο «Ήλιος και Θάλασσα», το οποίο προσελκύει τουρίστες από τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης για μια σύντομη καλοκαιρινή περίοδο. Σε τουρίστες εκτός Ευρώπης, ωστόσο, που ενδιαφέρονται να επισκεφθούν την Ελλάδα, το μοντέλο «Ήλιος και Θάλασσα» έχει χαμηλή απήχηση, ενώ αντίθετα ο πολιτιστικός και εναλλακτικός τουρισμός έχουν υψηλή απήχηση. Κατά κανόνα μάλιστα, οι εκτός Ευρώπης επισκέπτες πραγματοποιούν στο ταξίδι τους υψηλότερη δαπάνη από τους Ευρωπαίους, κατά 50%, ενώ σημαντικό ρόλο στην προσέλκυσή τους έχουν παράγοντες όπως η προσφορά μοναδικών πολιτιστικών «εμπειριών». Οι εκτός Ευρώπης επισκέπτες επιθυμούν να έχουν αξιομνημόνευτες εμπειρίες και δυνατότητες επίσκεψης σε χώρους και μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και σε περιόδους χαμηλής τουριστικής κίνησης. Ενδιαφέρονται επίσης για συμμετοχή σε δραστηριότητες, γνωριμία με την τοπική παραγωγή, επαφή με το φυσικό περιβάλλον και εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
Αυτές οι κατηγορίες τουριστών, ως επί το πλείστον Αμερικανοί και Ασιάτες, με ενδιαφέρον για τον πολιτιστικό και τον εναλλακτικό τουρισμό, αποτελούν σημαντική δεξαμενή τουριστών για την Αρχαία Ολυμπία, που είναι ένας από τους κορυφαίους πανευρωπαϊκά αρχαιολογικούς χώρους, αλλά θα πρέπει κι αυτή να αναβαθμίσει κατάλληλα και σύμφωνα με τις διεθνώς κυρίαρχες τάσεις το προσφερόμενο πολιτιστικό της προϊόν.
«Ο στόχος είναι να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο ταξιδεύουν οι άνθρωποι: να διαμένουν περισσότερο στους προορισμούς, να αποκτούν εμπειρία του τοπικού πολιτιστικού αποθέματος και του φυσικού περιβάλλοντός του, καθώς και βαθύτερη γνώση και εκτίμηση των αξιών της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.» (Mechtild Rössler, Διευθύντρια του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO)
Πολιτιστικός τουρισμός
Θεματικοί περίπατοι
Το σύγχρονο πρότυπο προς το οποίο πρέπει να κινηθούμε είναι η προσφορά «θεματικών περιπάτων» που προσφέρουν στους επισκέπτες συμπυκνωμένη πολιτιστική εμπειρία. Οι θεματικοί περίπατοι αποτελούν στην πραγματικότητα «διαδρομές» μέσα από επιλεγμένα αξιοθέατα και εμπειρίες μιας πόλης ή περιοχές με κοινό θέμα (μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, κάστρα κ.λπ).
Κατά συνέπεια, προϋπόθεση για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της Αρχαίας Ολυμπίας ως αυτόνομου πολιτιστικού προϊόντος καθώς και για τη δημιουργία «θεματικών περιπάτων» είναι η αναβάθμιση των μουσείων της (Αρχαιολογικού Ολυμπίας, Μουσείου Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, Μουσείου Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων), του αρχαιολογικού χώρου αλλά και των υπολοίπων αρχαιολογικών χώρων, κάστρων και μουσείων της ευρύτερης περιοχής (Αρχαία Ήλιδα, Επικούρειος, Χλεμούτσι, Αρχαιολογικό Μουσείο Ήλιδας, Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας και Αρχαίων Ελληνικών Οργάνων και Παιχνιδιών Κατακόλου) και δημιουργία Μουσείου (χαλκοθήκη) με όλα τα χάλκινα Ηλείας, μέσα από κατάλληλα στοχευμένες παρεμβάσεις: άνοιγμα κλειστών χώρων και κλειστών αιθουσών, διεύρυνση ωραρίου λειτουργίας, αναπαραστάσεις χώρων όπως ήσαν στην αρχαιότητα και το Μεσαίωνα με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, δημιουργία διαδραστικών εκθεμάτων, περιοδική εισαγωγή νέου περιεχόμενου κλπ.
Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις, η Αρχαία Ολυμπία θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για διαφορετικές ενότητες θεματικών περιπάτων, με άξονα είτε τις αρχαιότητες της ευρύτερης περιοχής (Αρχαία Ολυμπία, Αρχαιολογικό Μουσείο, Ήλιδα, Επικούρειος, Μεσσήνη), είτε τους Ολυμπιακούς Αγώνες (Αρχαία Ολυμπία, Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσεία Αρχαίων και Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Αντίστοιχος θεματικός περίπατος με αναφορά στο Μεσαίωνα θα μπορούσε να συγκροτηθεί με επίκεντρο το Χλεμούτσι και τα άλλα μεσαιωνικά μνημεία της Ηλείας.
Ανασκαφικός τουρισμός
Με δεδομένο ότι στην Ηλεία συνεχώς ανακαλύπτονται νέα αρχαιολογικά ευρήματα, για τα οποία υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από διεθνείς αρχαιολογικές εταιρίες και ομάδες, θα μπορούσε να προβλεφθεί, με βάση την Αρχαία Ολυμπία και την Ήλιδα, ο σχεδιασμός μιας σειράς από «ξεχωριστές εμπειρίες» ανασκαφικού τουρισμού για τους επισκέπτες, δηλαδή η συμμετοχή κάποιων επισκεπτών σε ανασκαφές και αρχαιολογικές δραστηριότητες αποκατάστασης μνημείων, προφανώς με αντίστοιχο κόστος.
Ιαματικός τουρισμός / θερμαλισμός – Τουρισμός υγείας και ευεξίας
Η Ηλεία διαθέτει δύο σημαντικές λουτροπόλεις, τα Λουτρά Κυλλήνης και τον Καϊάφα. Ο Καϊάφας μάλιστα, όχι μόνον βρίσκεται σε ένα φυσικό περιβάλλον που αποτελεί επίγειο παράδεισο, αλλά απέχει μόλις 15 χλμ. από την Αρχαία Ολυμπία, αν ανοιχτεί δρόμος σε ευθεία γραμμή. Η αναβάθμιση των Λουτρών του Καϊάφα έχει ήδη μπει μπροστά, με χρήματα του ΕΣΠΑ, και προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε βάθος τριετίας. Στα Λουτρά της Κυλλήνης το πρόβλημα είναι διαφορετικό: πρέπει να ολοκληρωθούν οι βασικές υποχρεώσεις του αναδόχου για συντήρηση των εγκαταστάσεων του Υδροθεραπευτηρίου. Σε κάθε περίπτωση, τα Λουτρά του Καϊάφα αλλά και της Κυλλήνης αποτελούν μια θαυμάσια βάση ανάπτυξης του ιαματικού τουρισμού, που όμως δεν είναι δυνατό στο σύγχρονο πλαίσιο να σταθεί αυτόνομα, αλλά πρέπει να συνδυάζεται με άλλα στοιχεία: είτε αυτά αφορούν αθλητικά και πολιτισμικά δρώμενα, είτε γνωριμία με το περιβάλλον, την παραγωγή και την κουζίνα του τόπου. Αγροτουρισμός
Ο αγροτουρισμός έχει άμεση σχέση με το αγροτικό περιβάλλον και είναι συνυφασμένος με δραστηριότητες σε αγροτικούς χώρους, οι οποίες αφενός προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος, αφετέρου προσφέρουν στους επισκέπτες θετικές εμπειρίες και ευκαιρίες για γνωριμία με την ύπαιθρο, τις παραδοσιακές καλλιέργειες μιας περιοχής και τα προϊόντα της. Ο αγροτουρισμός μπορεί να περιλαμβάνει επισκέψεις και ξεναγήσεις σε μονάδες και εργαστήρια παραγωγής και μεταποίησης τοπικών προϊόντων (παραδοσιακά ελαιοτριβεία, αγροκτήματα, αμπελουργικές ζώνες, οινοποιεία, εργαστήρια κ.λπ.) και γευσιγνωσία.
Φυσιολατρικός / περιβαλλοντικός τουρισμός και τουρισμός δραστηριοτήτων
Πολύ κοντά στην Αρχαία Ολυμπία, βρίσκονται μερικές από τις εκπληκτικές αμμουδιές που διαθέτει η Ηλεία, με σημαντικότερη εξ αυτών τον Καϊάφα. Σχετικά κοντά στην Αρχαία Ολυμπία βρίσκεται το μεγάλο δρυοδάσος της Φολόης και οι καταρράκτες της Νεμούτας, τοπία μοναδικής ομορφιάς. Αλλά και ευρύτερα στην Ηλεία, σε μεγαλύτερη απόσταση από την Αρχαία Ολυμπία, υπάρχουν εκπληκτικά τοπία, παραθαλάσσια, υδάτινα, δασικά ή όλα αυτά μαζί: το Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου – Στροφιλιάς, με το παραθαλάσσιο δάσος του, το φαράγγι και οι καταρράκτες της Νέδας, το παραλιακό δάσος της Ζαχάρως, οι θίνες του Βαρθολομιού, η τεχνητή λίμνη του φράγματος Πηνειού κ.α. Η κατασκευή παραλίμνιου δρόμου στη λίμνη Πηνειού, κατάλληλου για περιπατητικό, ποδηλατικό τουρισμό σε μια απόλυτου κάλλους περιοχή, αναξιοποίητη πάνω από 50 χρόνια κ.λ.π. Η διαδρομή, που μέρος της συμπίπτει με την ολυμπιακή διαδρομή των αθλητών που έπαιρναν μέρος τους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας, καθώς μετά την προετοιμασία βάδιζαν από την Ήλιδα στην Ολυμπία, πεζή από τον ορεινό δρόμο. Η διαδρομή αυτή έχει περιβαλλοντικό και ιστορικό ενδιαφέρον καθώς διασχίζει την Κοίλη Ηλιδα, την ευρεία γεωγραφία της σημαντικής πόλης διοργανώτριας των Ο.Α. Συνδυάζεται επίσης με ξενάγηση στην ημιορεινή ενδοχώρα της Ηλείας, όπου μικροί παραδοσιακοί οικισμοί, ελαιώνες και αμπέλια αποκαλύπτουν ένα παράδεισο που αντέχει στο χρόνο. Η λίμνη του φράγματος προσφέρεται επίσης για αθλητισμό (κανόε καγιάκ), θα μπορούσε να γίνει αφορμή για δημιουργία ναυταθλητικού κέντρου διεθνούς ενδιαφέροντος, με παράλληλη αξιοποίηση αγροτουρισμού και οικοτουρισμού). Ήδη το Υπ. Οικονομίας ενέταξε τη μελέτη του έργου στο ΠΔΕ, ύψους 3,5 εκ. ευρώ. Όλα αυτά τα σπάνια φυσικά τοπία προσφέρονται για την ανάπτυξη του φυσιολατρικού, περιβαλλοντικού και αθλητικού τουρισμού που περιλαμβάνει αθλητικούς αγώνες (για ταξιδιώτες με βασικό κίνητρο την παρακολούθησή τους), τα σπορ αναψυχής (για ταξιδιώτες με κύριο κίνητρο την εξάσκηση σπορ σε οργανωμένες εγκαταστάσεις ή στην ύπαιθρο) και τα προπονητικά προγράμματα (για ομάδες ή μεμονωμένους αθλητές που ταξιδεύουν σε ένα τόπο για να προετοιμαστούν), εφόσον συνδυαστούν με τα σύγχρονα τουριστικά πρότυπα (τουρισμός δραστηριοτήτων: π.χ. ποδηλασία στη Στροφιλιά, πεζοπορία στο δρυοδάσος της Φολόης και στο φαράγγι της Νέδας, θαλάσσια σπορ στον Καϊάφα κ.λπ.), μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ ελκυστικό τουριστικό προϊόν.
Συνεδριακός τουρισμός
Ο συνεδριακός τουρισμός αφορά την οργάνωση συνεδρίων και διεθνών εκθέσεων σε περιοχές που προσφέρουν και άλλες δυνατότητες. Είναι γεγονός ότι ενώ παγκοσμίως η ζήτηση για συνεδριακό τουρισμό αυξάνει, στην χώρα μας η ανάπτυξή του είναι πολύ περιορισμένη. Στην Ηλεία υπάρχει μία μεγάλη ξενοδοχειακή επιχείρηση, το Olympia Riviera Resort στην Κυλλήνη, που διαθέτει υψηλού επιπέδου συνεδριακές εγκαταστάσεις και φιλοξενεί κατά καιρούς συνέδρια, κυρίως ιατρικά, αλλά όχι σε επαρκή βαθμό. Χρειάζεται ενίσχυση των συγκοινωνιακών υποδομών και εκσυγχρονισμός του τουριστικού προϊόντος της Αρχαίας Ολυμπίας και ευρύτερα της Ηλείας, ώστε να ενισχυθεί το ενδιαφέρον για συνεδριακό τουρισμό.
Εκπαιδευτικός τουρισμός
Προτείνεται να ξεκινήσει με μία σειρά μαθημάτων-ειδικών σεμιναρίων που θα απευθύνονται σε τουρίστες, αναφορικά με τομείς στους οποίους η Ελλάδα έχει εξαιρετική απόδοση, όπως φιλοσοφία, θέατρο.
Συνδυασμός με τον ιατρικό τουρισμό (γηριατρική).
Θρησκευτικός τουρισμός: Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, ο θρησκευτικός τουρισμός έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα, καθώς το προσκύνημα ανέκαθεν αποτελούσε ισχυρό κίνητρο για ταξίδια που ήταν, ουσιαστικά, και τα πρώτα ταξίδια αναψυχής που καταγράφηκαν σε διάφορες περιοχές του κόσμου, ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Η θρησκευτική μας κληρονομιά αποτελεί για τους πολιτιστικούς τουρίστες σημείο αναφοράς, ενώ για τους θρησκευτικούς τουρίστες και, ειδικότερα για τους προσκυνητές, καθημερινή βιωματική έκφραση. Ο θρησκευτικός τουρισμός στην Ελλάδα είναι κατά 85% εσωτερικός, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων (HATTA). Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι επισκέπτες από τις χώρες του εξωτερικού, κυρίως από τις ορθόδοξες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Μπορεί να υπάρξει γόνιμη αλληλεπίδραση μεταξύ του θρησκευτικού και άλλων μορφών εναλλακτικού τουρισμού στην περιοχή, με συνδυαστικές δράσεις και εκδηλώσεις (π.χ. πολιτιστικές διαδρομές με ιστορικές & προσκυνηματικές περιηγήσεις). Ενδεικτικά αναφέρονται:
- Ιερά Μονή της Παναγίας των Βλαχερνών, Ιερός ναός Παναγίας Καθολικής
Ιερά μονή Φραγκαβίλλας Ιερά Μονή Φραγκοπηδήματος Παναγία της Σκαφιδιάς Ιερά μονή Παναγίας Κρεμαστής Ιερά μονή Παναγίας Χρυσοπηγής Δίβρης Ιερά Μονή Παναγίας Σεπετού κ.ά
Επίσης ο μητροπολιτικός ναός του Αγ. Νικολάου στον Πύργο, ο Ναός του Αγ. Διονυσίου στον Πύργο, μετόχι της μονής του αγίου στη Ζάκυνθο και άλλα προσκυνήματα.
Από την Ανδρίτσαινα με την ιστορική και ανεκτίμητης αξίας βιβλιοθήκη μέχρι την Παλαιοπαναγιά της Παλαιάς Μανωλάδας, ξεδιπλώνονται θησαυροί της Ηλειακής και Ελληνικής ιστορίας που αναμένουν την ανάδειξή τους.
Οικοτουρισμός: Η Ελλάδα, με το απαράμιλλο σε πλούτο φυσικό περιβάλλον της και τις παραδοσιακές δομές, πρωταγωνιστεί σε διεθνές επίπεδο στον τομέα της αειφόρας ανάπτυξης. Ορεινά τοπία εναλλάσσονται με πεδινές «αγκαλιές» δημιουργώντας ένα φυσικό σκηνικό απίστευτης ομορφιάς, ιδανικό για εναλλακτικές περιπλανήσεις.
Η άγρια φύση, η πανίδα και η χλωρίδα του ελληνικού χώρου προστατεύονται από διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς. Στην ελληνική επικράτεια διαβιούν περίπου 50.000 είδη ζώων, ένας πλούτος άγριας ζωής μοναδικός στον ευρωπαϊκό χώρο, που οφείλεται στο έντονο ανάγλυφο, το οποίο δημιουργεί διαφορετικά οικοσυστήματα. Τα πολυάριθμα σπήλαια, τα οποία υπερβαίνουν τα 10.000, αποτελούν ξεχωριστούς βιότοπους, ο καθένας με διαφορετική βιοποικιλότητα. Φαράγγια και χαράδρες, αιωνόβια δάση, παραλίμνιες περιοχές, εύφορα δέλτα ποταμών, απάτητα βουνά, δημιουργούν αμέτρητα λίκνα ζωής. Γύρω στα 700 είδη ζώων και πάνω από 900 είδη φυτών της Ελλάδας προστατεύονται λόγω της σπανιότητάς τους και του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζουν στο φυσικό περιβάλλον. Ο οικοτουρισμός στοχεύει στο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος μέσω της επιβολής καθεστώτος προστασίας και την οικονομική στήριξη της τοπικής κοινωνίας μέσα από την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων. Για τους επισκέπτες, ο οικοτουρισμός προσφέρει διασκέδαση μέσω της οργάνωσης δραστηριοτήτων αναψυχής και συμβάλλει στην ανάπτυξη της περιβαλλοντικής τους ευαισθητοποίησης μέσω δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής γνώσης και προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Θαλάσσιος τουρισμός (κρουαζιέρας, γιώτινγκ κ.ά.)
Γαστρονομικός τουρισμός
Δημιουργία γαστρονομικών και οινοτουριστικών διαδρομών. Επισκέψεις σε μονάδες και εργαστήρια παραγωγής και μεταποίησης τοπικών προϊόντων (παραδοσιακά ελαιοτριβεία, αγροκτήματα, αμπελουργικές ζώνες, οινοποιεία, εργαστήρια κ.λπ.). Γευσιγνωσία. Εκπαιδευτικές ξεναγήσεις.
Διαχείμαση-Τουριστική Κατοικία
Η διαχείμαση ως τουριστικό προϊόν αφορά στο τμήμα των επισκεπτών που ενδιαφέρεται να ζει για ένα μεγάλο μέρος του χρόνου σε ένα προορισμό διαφορετικό από τον τόπο κατοικίας του και ο οποίος κατά τεκμήριο διαθέτει καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες. Για την κάλυψη αυτής της ανάγκης προτείνεται η ανάπτυξη ενιαίου χώρου τουριστικών κατοικιών στην Αρχαία Ολυμπία, ως αναπόσπαστο τμήμα των ευρύτερων τουριστικών συγκροτημάτων. Η ανάπτυξη αυτή θα πρέπει να είναι ήπια, ελεγχόμενη, με υψηλές προδιαγραφές και προστιθέμενη αξία και να προσανατολίζεται στην προσέλκυση τουριστών εύπορης εισοδηματικής τάξης. Πρόκειται για μία αγορά ιδιαίτερα ελκυστική, εφόσον εκτιμάται ότι περισσότεροι από 1 εκ. Ευρωπαίοι θεωρούν την Ελλάδα ως υποψήφιο προορισμό δεύτερης κατοικίας. Η πολιτική αυτή μπορεί να στοχεύσει ειδικά στην ομάδα ηλικίας άνω των 56 ετών, που επιθυμούν μόνιμη κατοικία, με έκδοση ειδικής φορολογικής κάρτας. Η προσέλκυση τουρισμού υψηλής εισοδηματικής κατηγορίας και η ενθάρρυνση των επενδύσεων σε μεγάλες Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ), σε υψηλού επιπέδου παραθεριστικές κατοικίες
Παράδειγμα οικισμού:
«ΟΛΥΜΠΙΑ- Ermis village»
Σχεδιασμός κατασκευή και λειτουργία οικισμού, με προδιαγραφές ελληνικού χωριού. Κεντρική ιδέα: δημιουργία οικισμού που θα συνδυάζει τη διαχείμαση και τις διακοπές, παράλληλα με οργάνωση παρουσιάσεων και συζητήσεων σε θέματα ιστορίας, τέχνης, πολιτισμού, αρχαιολογίας, κινηματογράφου, φωτογραφίας, εναλλακτικής ιατρικής, γεωπονικής, μεταφέροντας έτσι παγκοσμίως – και λόγω της τοποθεσίας – το πνεύμα της Αρχαίας Ολυμπίας για ειρήνη, ευγενή άμιλλα και προσπάθεια για έναν καλύτερο κόσμο.Αναγκαίος χώρος: περίπου 800-900 στρέμματα.
Στούντιο για ταινίες: δημιουργία εγκαταστάσεων για γύρισμα κινηματογραφικών ταινιών. Η ιστορία της Ολυμπίας και η ομορφιά της γύρω περιοχής, τα παλιά κτίρια και οι καλές καιρικές συνθήκες είναι το κίνητρο που θα οδηγήσει παραγωγούς να επιλέξουν την Ολυμπία. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο βοηθά σε παρόμοιες επενδύσεις. Επιπρόσθετα η δημιουργία Στούντιο μπορεί να περιλαμβάνει δημιουργία Σχολής Κινηματογράφου με σπουδαστές από όλο τον κόσμο.
Διεθνές Κέντρο της UNESCO στην Αρχαία Ήλιδα: Έχει υπάρξει πρωτοβουλία να δημιουργηθεί Διεθνές Κέντρο για την προώθηση των Ολυμπιακών αξιών υπό την αιγίδα της UNESCO στην περιοχή της Αρχαίας Ήλιδας. Η προοπτική μιας διεθνούς αναγνώρισης και απήχησης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και του τόπου μας, καθώς και η αναγέννηση των ιστορικών μας αξιών, είναι υψίστης σημασίας.
Εκεχειρία
Η ιδέα της Ολυμπιακής Εκεχειρίας (ή ιερής εκεχειρίας) είναι συνυφασμένη με τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην αρχαία εποχή. Από την έβδομη μέρα πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων μέχρι την έβδομη μέρα μετά το πέρας τους, οι πόλεμοι σταματούσαν έτσι ώστε οι αθλητές, απαλλαγμένοι από στρατιωτικές υποχρεώσεις, να μπορούν να ταξιδέψουν για να συμμετάσχουν στους Αγώνες.
Ο Ρήγας Φεραίος τύπωσε το 1797 στη Βιέννη το έργο «Νέος Ανάχαρσις», του οποίου ένα κεφάλαιο, εβδομήντα σελίδων, αναφέρεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σημειώνεται ότι «τέσσαρες μεγάλαι πανηγύρεις συνενώνουσιν όλα τα γένη της Ελλάδος» και ότι «οι Ολυμπιακοί αγώνες συστήθηκαν από τον Ηρακλή». Για τους κατοίκους της ‘Ηλιδος υπογραμμίζει ότι «όλα τα έθνη της Ελλάδος είχον συμφωνήση να τους θεωρώσιν ως αφιερωμένους εις τον Δία, και να τους ευλαβώνται εις τρόπον οπού τα ξένα στρατεύματα κατέθετον τα όπλα των όταν εισέβαινον, και τα ελάμβανον μόνον όταν εύγαινον». Επιπλέον είχαν δημοσιεύσει ψήφισμα με το οποίο απαγορεύονταν «κάθε εχθρικόν κίνημα» και «τα στρατεύματα οπού ήθελον έμβη τότε εις αυτην την ιεράν γήν, ήθελον καταδικασθή εις μίαν ποινήν πληρωμής δύο μνών (180 λίβραις) ο κάθε στρατιώτης». Οι Ηλείοι είχαν την διοίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων και σε κάθε Ολυμπιάδα εκλέγαν τους κριτές και τους πρόεδρος των Αγώνων.
Την παραμονή των Ολυμπιακών Αγώνων του 1992 άρχισε μία σύγχρονη προσπάθεια για την αναβίωση του θεσμού της Ολυμπιακής Εκεχειρίας. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) κάλεσε για την τήρηση της Ολυμπιακής Εκεχειρίας, ώστε αθλητές από την πρώην Γιουγκοσλαβία να συμμετάσχουν στους Αγώνες της XXIII Ολυμπιάδας στη Βαρκελώνη.
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή προχώρησε πρόσφατα στο να ιδρύσει το Διεθνές Ίδρυμα Ολυμπιακής Εκεχειρίας και το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας και βρίσκεται πάντα σε συνεργασία με τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις. Είναι ένας διεθνής Μη Κυβερνητικός Οργανισμός, με έδρα την Αρχαία Ολυμπία και γραφεία στην Αθήνα.
Στις 3 Νοεμβρίου 2003, 190 κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), αριθμός-ρεκόρ στην ιστορία του Οργανισμού, συνυπέγραψαν ψήφισμα που κατέθεσε η Ελλάδα καλώντας όλα τα έθνη να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 με 16 μέρες ειρήνης.
Ολυμπιακή Φλόγα: Το νόημα, ο συμβολισμός, ο ρόλος και λόγος ύπαρξης της Ολυμπιακής Φλόγας, πλήττεται από την «αρπαγή» της σε πόλεις άλλων κρατών, Πρέπει να υπάρξει αντίδραση από υπουργεία και Δήμο.
Πολεοδομική και οικιστική αναβάθμιση Αρχαίας Ολυμπίας
Σήμερα η εικόνα του χωριού της Αρχαίας Ολυμπίας είναι απογοητευτική γιατί χαρακτηρίζεται από μεγάλη πολεοδομική αταξία. Πρέπει να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Αρχαίας Ολυμπίας, που ακόμη εκκρεμεί, και κυρίως να ακολουθήσει άμεσα η εφαρμογή του, με στόχο τη βελτίωση της ελκυστικότητας του χωριού.
Θεματικό Πάρκο Μπιενάλε Αρχαίας Ολυμπίας
Στην κοιλάδα του Αλφειού, πριν φτάσουμε στην Αρχαία Ολυμπία, υπάρχει άπλετος χώρος για τη δημιουργία ενός ξεχωριστού έργου, που θα αυξήσει το διεθνές τουριστικό ενδιαφέρον για την Αρχαία Ολυμπία και την ευρύτερη περιοχή: η δημιουργία ενός θεματικού πάρκου, μιας Biennale για τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες και τη συμμετοχή της παγκόσμιας κοινότητας σε αυτούς. Στον επιλεγμένο χώρο, μπορούν να διατεθούν χώροι σε κάθε ελεύθερη χώρα που έχει συμμετάσχει με αθλητές της στους Αγώνες, κατά το πρότυπο των «θησαυρών» που έφτιαχναν οι αρχαίες ελληνικές πόλεις στην Ολυμπία. Εκεί κάθε χώρα με δικά της έξοδα μπορεί να κατασκευάσει το δικό της «κτίριο», εντός προδιαγραφών, όπου θα τοποθετήσει τους καλλιτεχνικούς «θησαυρούς» της, προς θέα όλων των επισκεπτών. Αυτός ο χώρος θα αποτελέσει έτσι ένα μοναδικό σημείο συγκέντρωσης όλων των πολιτισμών.
Παγκόσμιο Πάρκο Ολυμπιονικών
H υιοθέτηση της πρότασης για τη δημιουργία του «Παγκόσμιου Πάρκου Ολυμπιονικών» ξεκίνησε από τον προβληματισμό ότι ο ρόλος της Ολυμπίας στο παγκόσμιο ολυμπιακό κίνημα είναι υποτονικός, εθιμοτυπικός, σχεδόν διακοσμητικός. Το διακύβευμα είναι να ξαναμπεί η Ολυμπία στον παγκόσμιο χάρτη με έναν στέρεο τρόπο, αντάξιο της κληρονομιάς που σηκώνει στις πλάτες της. Σε χώρο 1.500 στρεμμάτων θα κληθούν οι 207 χώρες του ολυμπιακού κινήματος να καταθέσουν το δικό τους πολιτιστικό και αθλητικό αποτύπωμα. Όπως η αρχαία Ολυμπία παρείχε την Ιερή Άλτη, έτσι και στην εποχή μας θα προσφέρει μια σύγχρονη Άλτη, όπου θα υποδέχεται τους Ολυμπιονίκες και τις αποστολές τους, για να συνεορτάζουμε τα επινίκια. Θέλουμε κάθε Ολυμπιονίκης στο χώρο αυτό να δίνει και να παίρνει θετική ενέργεια, να αποκτά και την ιδιότητα του πρέσβη. Επίσης, με το θεσμό αυτό η Ολυμπία δεν θα περιορίζεται μόνο στην αόριστη έκφραση υψηλών ιδανικών, αλλά θα γίνει ο χώρος όπου η Διεθνής Κοινότητα θα διαβουλεύεται και θα αποφασίζει ενέργειες εκεχειρίας, συνεργασίας και αλληλεγγύης. Χρειάζεται η αίγλη που περιβάλλει τον τόπο αυτό να μετουσιωθεί σε χώρο όπου άνθρωποι με διαφορετικές φυλετικές, πολιτιστικές και θρησκευτικές αναφορές να αλληλεπιδρούν και να συνδιαλέγονται για κοινούς σκοπούς.
Υιοθέτηση εφαρμογών ολογραμμάτων-τρισδιάστατων απεικονίσεων
Θα πρέπει να εφαρμοστούν τεχνολογίες αιχμής, οικονομικά αποδοτικές, για τρισδιάστατη απεικόνιση και μοντελοποίηση των αρχαιολογικών εκθεμάτων των ήδη υπαρχόντων θησαυρών, με όραμα τη δημιουργία ολογραμμάτων και τρισδιάστατων απεικονίσεων. Έτσι θα βελτιωθεί η κατανόηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και θα ενισχυθεί σημαντικά η πραγματική ευρωπαϊκή διεπιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση για την πολιτιστική Ευρωπαϊκή ιστορία.
- Προβολή Πολιτισμού και Πολιτιστικού Τουρισμού : η ψηφιακή πλατφόρμα (πρόταση Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας) είναι ιδανικός χώρος προβολής και προώθησης της δραστηριότητάς για ιδιώτες που σχετίζονται με τον πολιτισμό, τον τουρισμό, τα ταξίδια, για κλάδους επιχειρηματικότητας που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το πεδίο αυτό καθώς και για δημόσιους φορείς, θεσμικούς φορείς, συλλόγους κ.λπ.
Λοιπές εκπαιδευτικές και αθλητικές συνέργειες
- Η ίδρυση και λειτουργία Γυμναστικής Ακαδημίας και το αντίστοιχο Ινστιτούτο που θα λειτουργήσουν στον Πύργο. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί η Ολυμπία, με επιδίωξη να ενταχθούν στη διδασκαλία Ολυμπιονίκες και προπονητές.
Ενδεικτικά οι κατευθύνσεις σε μεταπτυχιακό επίπεδο μπορεί να είναι: Αθλιατρική, Αθλητική Δημοσιογραφία, Διατροφή Αθλητών, Προπονητική, Doping, Αθλητικό Δίκαιο, Αθλητικός Τουρισμός και Αναψυχή, Αθλητισμός και Επιστημονική Υποστήριξη, Νέα Αθλήματα, Άθληση μη πρωταθλητών
- Αξιοποίηση της Ολυμπίας και από τη σχολή Μουσειολογίας για τη συντήρηση αρχαιοτήτων και ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ανασκαφών
- Δημιουργία στοχευμένων προγραμμάτων κλασικών σπουδών σε συνεργασία και με επιφανή ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα, π.χ. Ηarvard, Stanford, Oxford, Cambridge και Σορβόννη ή Université de Montpellier.
Πολιτιστικές, αθλητικές, εκπαιδευτικές υποδομές και θεσμοί :
Α. Ποιητική / Πολιτιστική Ολυμπιάδα :
- Η Ποιητική / Πολιτιστική Ολυμπιάδα προτείνεται ως κορυφαία διοργάνωση πνευματικού και καλλιτεχνικού χαρακτήρα, με ευρύτατη διεθνή απήχηση, καθώς θα συμμετέχουν σ’ αυτήν τόσο Nομπελίστες ποιητές και λογοτέχνες καθώς και ακαδημαϊκοί που έχουν κατακτήσει λογοτεχνική και επιστημονική αναγνώριση όσο και νέοι ποιητές, καλλιτέχνες και ερευνητές από όλο τον κόσμο. Θα διενεργείται κάθε τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα, οι δε εκδηλώσεις της θα αρχίζουν από το πρώτο ολυμπιακό έτος και θα κορυφώνονται το τέταρτο έτος, πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Η πρόταση της Ποιητικής / Πολιτιστικής Ολυμπιάδας δίνει έμφαση στην ποίηση, αλλά και στη μουσική, την αρχιτεκτονική, τις εικαστικές τέχνες
Ως κύριες εκδηλώσεις της Ποιητικής Ολυμπιάδας προτείνονται :
α. Ποιητικές εκδηλώσεις, όπου θα παρουσιάζεται αφ’ ενός η σύγχρονη ποίηση από τους ίδιους τους δημιουργούς της, αφ’ ετέρου τα κλασικά έργα όλων των εποχών από επιφανείς ηθοποιούς και σκηνοθέτες.
β. Κύκλοι επιστημονικών και φιλοσοφικών συναντήσεων με συζητήσεις και διαλέξεις από τους μετέχοντες ποιητές και ερευνητές.
γ. Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (κυρίως μουσικές και εικαστικές): ορχήστρες και ερμηνευτές θα παρουσιάζουν έργα γραμμένα πάνω στην ποίηση. Μουσεία και πινακοθήκες θα συνεργάζονται με γλύπτες και αρχιτέκτονες που θα προσκαλούνται για να παραγάγουν έργο.
δ. Παράλληλα, μια εκτενής εκδοτική δραστηριότητα. Μουσικά, εικαστικά και οπτικοακουστικά δρώμενα θα συνοδεύουν κατά περίπτωση τις παραπάνω εκδηλώσεις ή θα τελούνται αυτόνομα, αντλώντας ωστόσο τη θεματολογία τους από αυτές.
ε. Διεθνείς διαγωνισμοί, τόσο Ποίησης όσο και Αρχιτεκτονικής ή Γλυπτικής, θα είναι επίσης στο πρόγραμμα.
Η ποιητική – πολιτιστική Ολυμπιάδα θα διεξάγεται σε επιλεγμένους αρχαιολογικούς χώρους, κυρίως στην Αρχαία Oλυμπία αλλά και στον Επικούρειο, στην Ήλιδα, την Επίδαυρο και σε άλλους χώρους, είτε αρχαιολογικούς είτε σύγχρονους. Θα αναζητηθούν χρηματοδοτήσεις και κονδύλια τόσο εθνικά όσο και κοινοτικά και διεθνή. Για την πραγματοποίησή της θα επιδιωχθεί η συνεργασία με την UNESCO, το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Φορέας για διαχείριση-ευθύνη υλοποίησης έργου
Ίδρυση φορέα «Task force» ειδικής αποστολής, όπως συστάθηκε για την ανάπλαση της Αθήνας «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.», προκειμένου να επιδιωχθεί η κατά προτεραιότητα συντονισμένη και ταχύρρυθμη υλοποίηση των αναγκαίων έργων της Αρχαίας Ολυμπίας.
Ενδιαφέρον έχει και η σύσταση της Δημοτικής Ανώνυμης Εταιρείας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνας, ενός ανεξάρτητου φορέα για την «κατ’ εξαίρεση των διοικητικών περιορισμών για την αξιοποίηση της ιστορικής κληρονομιάς, της αστικής αρχιτεκτονικής, της ποιότητας ζωής στην πόλη, την ενίσχυση της συμβολής του πολιτισμού στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των πόλεων σύμφωνα με τις αντίστοιχες στρατηγικές και προτεραιότητές τους». Ο φορέας «Task force» να συνεργάζεται με διεθνή δίκτυα παραγωγής και ενίσχυσης των Τεχνών και του Πολιτισμού, να επιχορηγείται από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, την Περιφέρεια, επιμελητήρια και λοιπά ΝΠΔΔ- ΝΠΙΔ.
Πρέσβης επί τιμή: διορισμός διεθνούς φήμης προσωπικοτήτων
Πρυτανείο προσωπικοτήτων: Δηλαδή, όπως λέμε Πρέσβεις επί τιμή, διορισμός διεθνούς φήμης προσωπικοτήτων εν είδει Πρυτανείου. Θυμίζω ότι το αρχαίο Πρυτανείο αποτελούσε το κέντρο της πολιτικής ζωής του ιερού και το κέντρο διοίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων. Μια εμβληματική πρέσβειρα του ελληνικού πολιτισμού υπήρξε η Mελίνα Mερκούρη, που ανέλαβε ως αποστολή την προβολή του ελληνικού μύθου, του ελληνικού πάθους, του ελληνικού ήθους. Σήμερα ως φορέας συμβουλευτικός από διεθνείς προσωπικότητες ως πρέσβεις της Αρχαίας Ολυμπίας, όπως οι ηθοποιοί Τομ Χάνκς και η γαλλίδα Zουλιέτ Μπινός, βραβευμένη με Όσκαρ, η Άντζελα Ντέιβις, Αμερικανίδα, σύμβολο αντίστασης, πρώην φυλακισμένη, διανοούμενη, φεμινίστρια, μαύρη, γυναίκα. Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, Γάλλος φιλόσοφος και ο Εντγκάρ Μοράν, Γάλλος κοινωνιολόγος. Ο Πατρίκ Λε Υαρίκ, διευθυντής της εφημερίδας L’ HUMANITΕ, ευρωβουλευτής του γαλλικού ΚΚ. Προσωπικότητες από την Ελλάδα: Νάνος Βαλαωρίτης, αντιστασιακός, λογοτέχνης, διανοούμενος, ο γηραιότερος εν ζωή ποιητής μας. Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, κοινωνιολόγος, πανεπιστημιακός, πρόεδρος ΙΕΠ.
Επαναφορά του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας σε Καποδιστριακό
Ο σημερινός Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας, όπως και σχεδόν η πλειοψηφία των «Καλλικρατικών» Δήμων έγινε χωρίς την εξασφάλιση προσβασιμότητας. Οι μεγάλες αποστάσεις, και μάλιστα σε προβληματικούς δρόμους, δημιουργούν προβλήματα κακής διοίκησης και προτεραιοτήτων ανάπτυξης. Προτείνω την επαναφορά του «Καποδιστριακού» Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και σύσταση ενός ενιαίου Δήμου, με τη συνένωση των «Καλλικρατικών» Δημοτικών Ενοτήτων Λασιώνος, Λάμπειας και Φολόης. Η πρόταση αυτή στηρίζεται στην ιδιαιτερότητα όλων των Δημοτικών Ενοτήτων, όπου και εκεί πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις για την ανάδειξη του φυσικού κάλλους, της ιστορικότητας και της παραγωγικής τους συγκρότησης.
Αξιοποίηση Κτιρίων Ολυμπίας: να «ξαναζωντανέψει» το εμβληματικό μοντερνιστικό κτίριο που χτίστηκε στις δεκαετίες ’50 και ’60 και φέρει την υπογραφή των Άρη Κωνσταντινίδη και Χαράλαμπου Σφαέλλου, το Μοτέλ «Ξένιος Δίας».
Ευχαριστίες:
- Eρωφίλη Κόλια, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας
- Σπύρο Φωτεινό, τ. Δήμαρχο Ολυμπίας
- Τζαχρήστα Βασιλική, αρχαιολόγος και ιστορικός
- Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο, αρχαιολόγος, Ολυμπιακών Σπουδών
- Σταματόπουλο Φώτη, Δημιουργικότητα και σχεδιασμός, Κίνα.
- Δημήτρη Κωνσταντίνου, πρωτεργάτη για τη δημιουργία του «Παγκόσμιου Πάρκου Ολυμπιονικών»
