Μνήμες από το Πολυτεχνείο και μήνυμα για έναν άλλο δρόμο.
–Κύριε Μπαλαούρα καλησπέρα σας, ευχαριστούμε πάρα πολύ που είστε κοντά μας απόψε για αυτή τη συνέντευξη με την ευκαιρία του εορτασμού της εξέγερσης του Πολυτεχνείου της 17ης Νοέμβρη του 1973, εδώ στο Eλληνικό Σπίτι στο Παρίσι.
Σήμερα είστε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, τότε ήσασταν στέλεχος του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος οπότε και συλλυφθήκατε, βασανιστήκατε, φυλακιστήκατε, κάνατε μεγάλο αγώνα.
Τι έχετε να πείτε σήμερα στην ελληνική διασπορά της Γαλλίας και στους νέους, Έλληνες ή ελληνικής καταγωγής πολίτες της Γαλλίας κυρίως, αλλά και γενικά στο γαλλικό κοινό για την εποχή εκείνη ;
–Κοιτάξτε να δείτε,
Θα πω τους στίχους του εθνικού μας ποιητή, όλα τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά.
Και μού έρχεται στο μυαλό και ένας στίχος από τη Μασσαλιώτισσα, που μου το έλεγε η μάνα μου γιατί είχε κάτι σχέσεις με τη Γαλλία; εναντίον της τυραννίας κλαν κλάν τυρανί, κάπως έτσι δεν το θυμάμαι τώρα, μικρός ήμουνα που το άκουγα, ότι δηλαδή πρέπει να αποτινάξουμε την τυραννία.
Πως ήταν στη δικτατορία
Τι ήτανε η δικτατορία στην Ελλάδα ; Ήτανε μια αιματηρή κατάληψη της εξουσίας όπου όλα μπήκανε στο γύψο. Δηλαδή δεν μπορούσαμε να επιλέξουμε να δούμε το κινηματογραφικό έργο που θέλαμε, να δούμε γιατί δεν ερχότανε ποτέ στην Ελλάδα; να διαβάσουμε το βιβλίο που θέλαμε να διαβάσουμε, γιατί το απαγορεύανε από τη λογοκρισία, δεν μπορούσαμε να πάμε μεγαλύτερες παρέες από ορισμένα άτομα και πάνω, ακόμα και εντός του πανεπιστημίου. Αυτό ώθησε κάποιους από μας, νέους τότε, όχι μόνο με ιδανικά αλλά και με αυταπάρνηση, να καλλιεργήσουμε μεταξύ μας αυτό που λέμε συντροφικότητα, πλέρια συντροφικότητα, η συντροφικότητα υπάρχει ακόμα, ανεξάρτητα από τους πολιτικούς χώρους όπου βρισκόμαστε, είναι σαν να αγαπιόμαστε γιατί αυτή η συντροφικότητα δομήθηκε στις συγκρούσεις στους αγώνες εντός και εκτός των πανεπιστημίων, στα κρατητήρια στις εξορίες και όλα αυτά. Άρα είναι δεσμοί, θα έλεγα εν πολλοίς, μεταφορικά, αίματος. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, ανά σχολή διάφοροι για να ζητήσουμε τα ελάχιστα. Να πω ένα παράδειγμα. Τότε, το ΄68 ήτανε ο περίφημος Μάης, όχι μόνο ΄στη Γαλλία ήταν στην Ιταλία, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στις ΗΠΑ… Οι εφημερίδες και τα ραδιόφωνα της εποχής εκείνης, το μόνο που μετέφεραν για να σταθεροποιήσουν το χουντικό, το δικτατορικό καθεστώς, ήταν ότι οι κομμουνιστές θέλαν να πάρουν την εξουσία. Αυτό ήταν. Αλλά δεν μαθαίναμε, δεν μας επιτρεπόταν να μάθουμε το τι ακριβώς ήταν τα αιτήματα της νεολαίας της εποχής εκείνης. Όχι μόνο τα αιτήματα, ήτανε και πως τα παρουσιάζανε, πώς τα διεκδικούσανε, με χάπενινγκς. Τελικά η προσφυγή μας ήταν στους παράνομους κατά τη δικτατορία ραδιοφωνικούς σταθμούς του εξωτερικού όπως ήταν η Ντόιτσε Βέλε, ο ραδιοφωνικός σταθμός του Παρισιού, το ΒΒC, η Φωνή της Αλήθειας και προσπαθούσαμε μέσα από αυτά τα ραδιοκύματα να μάθουμε το τι συνέβαινε. Έγινε μια πρωτοφανής ιστορικά, αν θέλετε, κίνηση τος πώς γεννήθηκε αυτό το κίνημα. Ήταν ένα αυτόνομο, αυτόνομο υπογραμμίζω, κίνημα της τότε νεολαίας. Βέβαια οι επιρροές ήταν μεγάλες από τις αντιδικτατορικές οργανώσεις και πάντα το σημειώνω, αυτό που και προηγήθηκε ημών, δηλαδή του μαζικού φοιτητικού κινήματος εντός των πανεπιστημίων και που το συνέχισαν κατά τη διάρκεια που ήμασταν και εμείς. Αυτές λοιπόν οι οργανώσεις με τον αγώνα που δώσανε, τον παράνομο αγώνα, δηλαδή μπορεί να βάζανε κροτίδες, πετάγανε φυλλάδια στους δρόμους και στα αμφιθέατρα και συλλαμβάνονταν, η μαθηματική βεβαιότητα ότι θα συλληφθούν ήτανε σίγουρη, αυτοί λοιπόν με τον στεντόρειο λόγο τους, τον αγωνιστικό λόγο τους στα στρατοδικεία μας φλόγιζαν και μας έδιναν δυνάμεις για να κάνουμε κι εμείς κάτι και λέγαμε, γιατί αυτοί κι όχι εμείς.
Η μεταπολίτευση είχε τη σφραγίδα του φοιτητικού κινήματος
–Κατάλαβα…Να σας κάνω μια ερώτηση Στη μνήμη μου εκ των υστέρων έχει καταγραφεί, όπως και σε πολλούς άλλους ανθρώπους, αυτή η τρομερή σκηνή του τανκ που μπαίνει στο Πολυτεχνείο και σκοτώνει τους φοιτητές…
– Ναι, ήταν ένας Σουηδός δημοσιογράφος, ρεπόρτερ, με τον οποίο γνωριστήκαμε μετά από πολλά χρόνια και τα είπαμε, μια εξαιρετική ύπαρξη που μας βοήθησε όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην Ευρώπη. Θέλω να σημειώσω εδώ κάτι. Εμείς είχαμε και σημαντικό σύμμαχο: τους Έλληνες του εξωτερικού και τους Ευρωπαίους ανά χώρα: Γάλλους, Γερμανούς, Εγγλέζους, Ιταλούς οι οποίοι βοήθησαν πάρα πολύ και μας ενίσχυσαν και ηθικά και πολιτικά αλλά και σε μερικές περιπτώσεις και οικονομικά. Οι Έλληνες και οι ξένοι σύντροφοι, οι διανοούμενοι πολλοί πέρναν το λόγο βοηθούσαν δυνατά και στεντόρεια έτσι ώστε κατάφεραν και αυτοί να απομονώσουν το καθεστώς. Θυμίζω ότι η Ελλάδα τότε επί δικτατορίας την είχανε πετάξει έξω από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ένα μεγάλο πλήγμα για τη δικτατορία στη χώρα μας. Εν πάση περίπτωση ο αγώνας ήταν και ωραίος και δύσκολος. Και νομίζω ότι καταφέραμε πολλά πράγματα. Δεν καταφέραμε αυτά τα οποία θα θέλαμε και είχαμε όνειρα αλλά καταφέραμε πολλά. Και νομίζω ότι η μεταπολίτευση είχε τη σφραγίδα του φοιτητικού κινήματος τότε σε πολλά πράγματα. Ακόμα και το σύνταγμα της Ελλάδας, αν εξαιρέσεις τα άρθρα αυτά τα οποία γίνεται προσπάθεια να αλλαχτούνε, είναι από τα πλέον προοδευτικά της Ευρώπης, άλλο αν εφαρμόζονται και πώς είναι. Το σύνταγμα αυτό μιλάει για συμμετοχές, μιλάει για την ελευθερία του ατόμου, μιλά για το άσυλο στα πανεπιστήμια, μιλά για το δημόσιο πανεπιστήμιο, πολλά πράγματα είναι το σύνταγμα το δικό μας, δεν ξέρω αν υπάρχουν τέτοια στοιχεία έτσι και σε τέτοια ένταση και σε άλλα συντάγματα της Ευρώπης. Είναι λογικό ότι τα άλλα συντάγματα τα ευρωπαϊκά ήτανε παλιά, με εξαίρεση Ισπανία και Πορτογαλία, το δικό μας ήταν ένα τελευταίο σύνταγμα το οποίο αποτύπωνε τις κοινωνικές ισορροπίες και τα μηνύματα που είχανε διαμορφωθεί την εποχή εκείνη που φτιάχτηκε το σύνταγμα παρά το γεγονός ότι φτιάχτηκε από μια συντηρητική πλειοψηφία.
Το Πολυτεχνείο ήταν ο βατήρας που εκτοξεύτηκε
-Δεν ήτανε μόνο το Πολυτεχνείο όμως, το Πολυτεχνείο ήτανε, αν θέλετε, το επιστέγασμα μιας προσπάθειας που άρχισε από την πρώτη μέρα της δικτατορίας, από την 21η Απριλίου του 1967. Δηλαδή ήταν σαν ο βατήρας να εκτοξεύτηκε και να πήγε στο υψηλότερό του σημείο. Νωρίτερα είχαν γίνει πολλά πράγματα και είναι λογικό η Ιστορία να μην τα καταγράφει πλήρως και ούτε στα ίδια μεγέθη όπως την ιστορία του Πολυτεχνείου αλλά να τα αναφέρω απλώς : η πρώτη εκδήλωση η αντιδικτατορική μαζική ήταν στο προαύλιο της ΑΣΟΕΕ, εγώ ήμουνα στην ΑΣΟΕΕ αλλά είναι γεγονός, δεν το λέω επειδή ήμουνα στην ΑΣΟΕΕ, όπου τότε γύρω στα 1600 άτομα, φοιτητές, μαζευτήκανε για να μας υποστηρίξουν γιατί τότε μας περνάγανε πειθαρχικό, τραγουδούσανε τραγούδια απαγορευμένα, αντιχουντικά υπέρ της ελευθερίας και φωνάζανε συνθήματα κατά της δικτατορίας. Αμέσως μετά γίνανε οι τρείς καταλήψεις με κορύφωση πάντα την τρίτη κατάληψη της Νομικής Σχολής, αλλά προηγήθηκε η πρώτη κατάληψη η οποία παραμένει άγνωστη του Πολυτεχνείου στις 14 του Φλεβάρη του ΄73 όπου εκεί ήτανε αν θέλετε μια τομή, όλα αυτά τα γεγονότα που σας λέω ήτανε τομές για την εκτίναξη τη μαζικοποίησή του και αν θέλετε τη στρατηγική που τότε επιλέχτηκε μιας σύγκρουσης στο Πολυτεχνείο.
Το σήμερα είναι πολύ δύσκολο, ο αντίπαλος είναι ύπουλος
–Τι θυμάστε από τότε, το λέω αυτό γιατί. αν για παράδειγμα σας ακούει ένα παιδί, ένας έφηβος, τι θα του λέγατε ;
-Νομίζω ότι δεν θα του έλεγα περιστατικά, αυτά έχουν αποτυπωθεί, υπάρχουν μαρτυρίες, φωτογραφίες, κινηματογραφικά στιγμιότυπα, αυτά έχουν αποτυπωθεί. Όπως σας είπα, εκείνες οι τρείς ημέρες ήταν επιστέγασμα μιας ολόκληρης πορείας και εκεί γίνανε και τομές όσον αφορά στην οργάνωση όλου αυτού του εγχειρήματος με το εστιατόριο, με το φαρμακείο, με το νοσοκομείο και με το ραδιοφωνικό σταθμό φυσικά.
Να πάμε στο σήμερα λιγάκι. Το σήμερα είναι πολύ δύσκολο και έχει πολλές δυσκολίες και πολλά αρνητικά όσον αφορά στους νέους αλλά και στους πολίτες γενικότερα. Γιατί σήμερα ο αντίπαλος είναι κρυφός, δεν είναι φανερός όπως το τανκ και οι συλλήψεις κτλ. Σήμερα ο αντίπαλος εισχωρεί μπαίνει από τις χαραμάδες, από τις πόρτες, τα παράθυρα, o αντίπαλος είναι η τηλεόραση, είναι τα κανάλια που περνάνε μηνύματα, αν θέλετε, απαράδεκτα για νέους ανθρώπους που πρέπει να διαμορφωθούν με ελευθερία, με δημοκρατία, με αγάπη στο συνάνθρωπό τους. Περνάνε πολλά μηνύματα καλυμμένα, ρατσιστικά, ομοφοβικά και επομένως είναι δύσκολη η αντιμετώπισή του, τότε ήταν πιο εύκολα. Δεν είναι μόνο η κεντρική πολιτική σκηνή γιατί υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ των κομμάτων που διαμορφώνουν συσχετισμούς . Είναι κυρίως το υπόγειο που διαμορφώνεται,, είναι τα μπλόγκς στο ίντερνετ που μπορεί να γράψει ο άλλος μια ψευδή είδηση να αμαυρώσει καταστάσεις, να περάσει μηνύματα αυτού του είδους που είπα προηγουμένως.
Αν η Ευρώπη δεν αλλάξει, δε θάχει μέλλον
Και το μεγάλο πρόβλημα που έχει συνολικά η Ευρώπη, δεν είναι μόνο η Ελλάδα, είναι ότι κινείται προς την Ακροδεξιά. Τι σημαίνει ακροδεξιά; Δεν είναι απλώς μια μετατόπιση προς ένα άκρο του πολιτικού γίγνεσθαι είναι τα μηνύματα και τα μορφώματα που παρουσιάζει η ακροδεξιά: να χτυπήσουμε, να εκδιώξουμε τον Άλλον, που είτε είναι ξένος είτε είναι διαφορετικός: Nα περιχαρακωθούμε σε ένα δήθεν εθνικό γίγνεσθαι: οι Γάλλοι να είναι οι Γάλλοι γιατί έτσι τους γουστάρει, οι Γερμανοί από την άλλη μεριά, να πάμε δηλαδή σε καταστάσεις που θεωρούσαμε ότι είχαν ξεπεραστεί από την Ιστορία και από τους πολέμους και αυτό ήταν μια μεγάλη τομή για τους ευρωπαϊκούς λαούς και με την ίδρυση της ευρωπαϊκής ένωσης.
Όμως εδώ υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα
Η ευρωπαϊκή ένωση έχει ακολουθήσει το νεοφιλελεύθερο δόγμα, δηλαδή όλα υπέρ του κεφαλαίου. η ιστορία σε αυτά τα κράτη της Ευρώπης, που είναι πάρα πολύ σημαντική και διδακτική, ήταν ότι προσπαθούσαν να αμβλύνουν τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις όσο μπορούσανε. Καπιταλισμός ήταν και τότε, καπιταλισμός είναι και τώρα αλλά τώρα είναι ο έντονος, ο νεοφιλελευθερισμός . Αυτό τι κάνει; Αυτό περιθωριοποιεί πολλές ομάδες πολιτών στα ευρωπαϊκά κράτη με ανέχεια. Σκεφτείτε στη Γερμανία την πλούσια τη Γερμανία που κυριαρχεί στην Ευρώπη από όλες τις απόψεις, υπάρχουν σήμερα αυτή τη στιγμή που μιλάμε γύρω στα 15 εκατομμύρια πάμφτωχοι, χωρίς δικαιώματα, χωρίς τίποτε. Αυτή η κατάσταση της Ευρώπης αν δεν αλλάξει θα οξυνθεί θα έχουμε το μόρφωμα Λεπέν ή του Ούρμπαν ή του Σαλβίνι στην Ιταλία, να αγκαλιάζει όλη την Ευρώπη. Επομένως πρέπει ο κώδωνας του κινδύνου να ακουστεί από όλους, ότι αυτά τα μορφώματα πρέπει να χτυπηθούνε και είναι πρώτο καθήκον των ευρωπαίων πολιτών να το κάνουν.
Η νεοφιλελεύθερη πολιτική, και φυσικά η Ελλάδα την έχει πληρώσει τώρα οχτώ χρόνια με την πιο ακραία μορφή της, ασκείται, πολύ λιγότερο βέβαια, και στην υπόλοιπη Ευρώπη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυτά τα μορφώματα. Δεν μπορώ να ανεχτώ σαν άτομο, σαν Ευρωπαίος πολίτης ότι η Λεπέν είναι πρώτη σε δημοτικότητα, βγήκε χτες δημοσκόπηση, στη Γαλλία. Είναι εξωφρενικό. Πού; Στη Γαλλία. Αν λοιπόν η Ευρώπη δεν αλλάξει οικονομικά, πολιτισμικά, αν δεν αλλάξει και δεν επανέλθει στις βασικές αξίες είτε της γαλλικής επανάστασης είτε των αγώνων των υπολοίπων λαών, τότε η Ευρώπη δε θάχει μέλλον. Στην πρώτη φάση θα πάει στην ακροδεξιά που θα αγκαλιάσει πάρα πολλά κράτη και σε δεύτερη φάση δε θάχει μέλλον. Αυτό δηλαδή που είχαν καταφέρει οι λαοί της Ευρώπης θα γκρεμιστεί. Κι αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο πράγμα.
–Επικίνδυνο για την ειρήνη ;
Επικίνδυνο για την ειρήνη και για την ανθρωπότητα. Και εν γένει και στην Ευρώπη. Τα μορφώματα τύπου Τράμπ θα γίνουνε και στην Ευρώπη και μάλιστα ενδεχομένως με πιο ακραία μορφή. Σκεφτείτε τώρα να υπάρξουν ηγεσίες πιο ακραίες από τον Τράμπ. Τι άλλο να πει κανείς, για αυτά που μπορεί να υπάρξουν.
-Ωστόσο για να έρθουμε ξανά στην Ελλάδα και να τελειώσουμε με ένα πιο αισιόδοξο μήνυμα. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην ΕΕ που έχει στην κυβέρνηση ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τον ΣΥΡΙΖΑ, με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα και είναι έντονη η επιθυμία πολλών μελών τόσο της ελληνικής διασποράς όσο και της γαλλικής κοινής γνώμης να στηριχτεί η προσπάθεια αυτή του ελληνικού λαού και της κυβέρνησής του που έχει δώσει κατεύθυνση προς την κοινωνική δικαιοσύνη, προς τις δημοκρατικές αρχές και τις ελευθερίες.
–Μακάρι να είναι έτσι όπως τα λέτε. Μακάρι. Αλλά φοβάμαι πώς δεν είναι, είναι αυτό που θέλουμε, όχι αυτό που γίνεται. Γιατί όταν δίναμε τη μάχη το 2015 εναντίον των μνημονίων κτλ μείναμε μόνοι, μα τελείως μόνοι . Κι όχι μόνο από κυβερνήσεις , μείναμε μόνοι κι από τα κινήματα της Ευρώπης. Σταματήσανε να μας υποστηρίζουν, έγινε μια παράλυση, θα έλεγα. Στις μεγάλες συγκρούσεις μέχρι το καλοκαίρι του 2015 αισθανόμουνα κι εγώ και πολλοί από μας, ίσως και όλος ο ελληνικός λαός αισθανόμασταν ότι μείναμε μόνοι. Κι επομένως όταν ένας μικρός λαός και μια κυβέρνηση της Αριστεράς, η μόνη κυβέρνηση της Αριστεράς που υπήρχε τότε την αφήνουνε μόνη της, καταλαβαίνετε ότι θα πάει σε επώδυνους συμβιβασμούς. Και υπογράψαμε μνημόνιο, δεν το θέλαμε, αναγκαστήκαμε, εν πάση περιπτώση, δείξαμε όμως και εντός μνημονίων την άλλη λογική μας στηρίζοντας τους πιο αδύναμους της κοινωνίας. Νομίζω ότι υπάρχουν τέτοια δείγματα, να μην τα αναφέρω αναλυτικά, το εισόδημα αλληλεγγύης, πολλά άλλα κοινωνικά μέτρα, την Υγεία που είχε καταβαραθρωθεί, την Παιδεία που δεν λειτουργούσε, την κοινωνική οικονομία και πολλά άλλα και τώρα μετά το καλοκαίρι που βγήκαμε από το μνημόνιο έχουμε πολύ έργο να κάνουμε παρά τον περιορισμό τον δημοσιονομικό που εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά αυτό το δείχνουμε μέχρι να γίνουν εκλογές.
-Μπορεί να είναι μια μειοψηφία όσοι στηρίζουν τον ελληνικό λαό και την ελληνική κυβέρνηση στη Γαλλία, ωστόσο θα θέλαμε να γίνει ακόμα πιο μεγάλος και ο σκοπός αυτής της βραδιάς αυτός είναι.
-Προφανώς. Μια τελευταία κουβέντα: σε λίγους μήνες, τον Μάη, θα έχουμε ευρωεκλογές. Εδώ είναι ένα στοίχημα, Η άκρα δεξιά θα συνασπιστεί, η δεξιά το ίδιο. Η αριστερά στην Ευρώπη, με τις διαφορές που έχει μεταξύ της, θα μπορέσει να δώσει ένα μήνυμα στους Ευρωπαίους πολίτες για έναν άλλο δρόμο ;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου